Ons verhaal

Ruimte Recycleren

Responsive Image
Grote Nete (deelgebied 3)

Na een vrijwillig beschrijvend bodemonderzoek in het gebied van de Grote Nete in Geel, Laakdal, Herselt, Westerlo, Hulshout en Heist-op-den-Berg bleek er historische verontreiniging met zware metalen aanwezig te zijn in de waterbodem van de Grote Nete, op de oevers en in de overstromingsgebieden. Er zijn geen gezondheidsrisico’s voor de omwonenden als ze de gebruiksadviezen opvolgen. Ook recreatie in het gebied blijft mogelijk. Een sanering is noodzakelijk. Daarvoor heeft de waterloopbeheerder de volgende stappen gezet.

CAT-site Vilvoorde


 

Voor deze voormalige parking van Renault werd in 2012 een Brownfieldconvenant gesloten. Vandaag zijn ontwikkelaar Abies One en AZ Jan Portaels eigenaar van de gronden. Door verontreiniging van de bodem en het grondwater is sanering noodzakelijk. Omdat een vrijstelling van saneringsplicht is toegekend, voert de OVAM de bodemsanering ambtshalve uit. 


Op het westelijke deel van de site start AZ Portaels op een niet-verontreinigd deel, met de bouw van een nieuw ziekenhuis. Voor de stortberg, waar ook een parkeergarage komt, is een sanering door isolatie voorzien. Bij de herontwikkeling van het terrein wordt rekening gehouden met vluchtige componenten en stortgas. De Vlaamse overheid investeert 6,3 miljoen euro in de sanering, de overeenkomst werd ondertekend in juni 2024 door de bevoegde minister. 


De plannen voor een bedrijfsgebouw op het gesaneerde oostelijke deel liepen vertraging op in juli 2023. Omdat het aanvraagdossier geen project-MER-(screening) bevatte, moet het vergunningstraject opnieuw doorlopen worden. 

 

Park Mondiale Vilvoorde

Het voormalige Vilvordit-terrein werd al gesaneerd en kreeg een tijdelijke natuurinvulling. Maar door een gebrekkige brandstofleiding is er nog extra verontreiniging. De OVAM saneert het kruispunt Harensesteenweg – Sluisstraat. Tegelijk voert Stad Vilvoorde vernieuwingswerken uit aan de riolering en het wegdek en wordt het nieuwe Park Mondiale aangelegd. Stad Vilvoorde en de OVAM hebben een samenwerkingsovereenkomst om die werken gecombineerd uit te voeren. Op die manier blijft de overlast voor de buurtbewoners beperkt. 

Sanering Kwadebeek Sint-Genesius-Rode


 

De sanering van de Kwadebeek, die in 2023 startte, is afgerond. 6 500 kubieke meter stortmateriaal werd afgegraven en afgevoerd naar een verwerkingseenheid. Een tijdelijke werfweg werd aangelegd om de graafwerken vlot te kunnen uitvoeren zonder de bodem te verstoren.


De veenbodem werd vrijgemaakt en kan opnieuw haar rol als spons in het landschap opnemen. Acht meanders werden aangelegd. De oevers van de beek zijn op een natuurlijke manier verstevigd met perkoenpalen en ruwe steen, zodat ze bij zware regenbuien stabiel blijven. 


Aan beide zijden van de Kwadebeek bevindt zich nog een gedeelte van het stort. Om ervoor te zorgen dat dat op zijn plek blijft en de Kwadebeek niet hindert in zijn loop, werden de oevers bedekt met een kleilaag en een halve meter aarde en extra gestabiliseerd door de aanplant van els en het inzaaien met grassen. De vallei kan nu spontaan terug evolueren naar een valleibos.

Zuurteerstort Mariakerke


 

Uit een bodemonderzoek van de OVAM op de zuurteerstort site aan de Kerkwijk in Mariakerke, bleek dat sanering noodzakelijk is voor de bescherming van het milieu. Daarom gaf ze de opdracht een bodemsaneringsproject op te stellen. Hierin wordt beschreven hoe een verontreiniging wordt gesaneerd. Deze sanering is voorzien vanaf 2026 en zal wellicht zo'n 4 jaar in beslag nemen. De kostprijs wordt geraamd op 20,5 miljoen euro.

Arseenfabriek Bocholt

In 2024 startte de OVAM met de sanering van de voormalige arseenfabriek en omgeving in Bocholt en Oudsbergen. De verontreinigde grond wordt uitgegraven en opgeslagen in een geïsoleerde berging. De nieuwe berging zal aansluiten op de bestaande berging van 2001 en wordt zowel onder als bovenaan afgedekt met kleimatten en folie om de verontreiniging goed te isoleren van de omgeving. Zo kan geen verdere verspreiding in het grondwater plaatsvinden en kan de opges
lagen verontreinigde grond niet via de wind of via het regenwater de omgeving bijkomend verontreinigen. In het bos en verder stroomafwaarts zal de verontreiniging worden aangepakt door het grondwater op te pompen, te zuiveren en terug in de grond te laten sijpelen via een aangelegde gracht. De werken zouden tot eind 2025/begin 2026 duren. 

Electra Mortsel

De saneringswerken van de voormalige droogkuissite Electra aan de Statielei 111 in Mortsel werden in 2023 opgestart. In 2024 werd er verder gesaneerd om ook lagere concentraties vuilvracht nog te verwijderen. Boringen werden uitgevoerd om te bekijken of de saneringsdoelstellingen behaald worden. Na de sanering zal de OVAM de panden gelegen aan de Statielei 109 (ex-Wibra) en Statielei 11 (ex-Bart Smit) op de markt brengen. 

Massive Mortsel


 

In augustus 2024 ging de tweede fase van de bodemsaneringswerken op de voormalige terreinen van Massive en omgeving in Mortsel van start. Net zoals bij de eerste fase worden via filters voedingsstoffen geïnjecteerd om de micro-organismen in de bodem te stimuleren en de verontreiniging biologisch af te breken. Het injecteren van de voedingsstoffen zal in vier fases gebeuren met een tussenperiode van ongeveer één jaar. Tussendoor en nadien controleren we de bereikte resultaten door grondwaterstalen te nemen en te analyseren. De totale duur van de volledige sanering zal ongeveer tien jaar in beslag nemen. 


Er werden eveneens vijf kernen met PFAS-verontreiniging vastgesteld die in het siteonderzoek in kaart gebracht werden. Uit de risico-evaluatie blijkt dat er geen risico’s zijn voor de mens maar dat er voor één kern wel een risico is voor het milieu en voor vier kernen een risico op verdere verspreiding. Er werd besloten dat voor vier van de vijf kernen er noodzaak is tot sanering. 

Tondelier Gent

Op de Tondelier-site in de Rabotwijk, waar vroeger een gasfabriek en een Alcatelfabriek stonden, waren de bodem en het grondwater verontreinigd met stoffen als teer, olie, cyanide, solventen en zware metalen. Op de site gebeurt sinds 2015 een sanering en herontwikkeling. In 2024 werd het onderzoek naar de PFAS-verontreiniging afgerond. Uit de resultaten blijkt dat ze geen risico veroorzaakt voor mens en milieu. Verdere maatregelen zijn hier niet nodig. 

O.666 in Oostende redt 3210 kg afval met circulaire gevelrenovatie 

Responsive Image
In 2013 kocht de OVAM het pand op het terrein van de voormalige North Sea Bunkers voor een symbolische euro. Het terrein was zo zwaar verontreinigd dat niemand de sanering en herontwikkeling op zich wou nemen. De laatste fase van de bodemsanering werd in 2024 gerealiseerd op het aanpalende terrein, gelijktijdig met de bouw van het appartementencomplex.  

Bij de renovatie van het pand zelf – dat vroeger dienstdeed als visserijcoöperatie en daarna brandstoffendepot – zette de sociale circulaire hub O.666 in op zoveel mogelijk hergebruik van materialen. Voor de gevelrenovatie werd ook gestreefd naar een zo circulair mogelijke oplossing en werd er 3210 kg afval hergebruikt. Voor de isolatie van het pand werd onder meer gewerkt met isolatiemateriaal van Foam Glass, geproduceerd met 100 % groene stroom en voor 66 % bestaande uit gerecycleerd glas. Voor de totale geveloppervlakte van 108 m² kon zo’n 451 kg glasafval, vooral uit de auto-industrie, hergebruikt worden. Voor de visuele afwerking werden tegels gebruikt die voor 100 % uit gerecupereerd pvc-afval bestaan. Alle tegels samen zijn goed voor in totaal 2759 kg afval. Daarmee klopt de teller van het hele renovatieproject af op 3210 kg afval dat niet op de afvalberg terechtkomt.  

Meer weten over de geschiedenis, de hub en de troeven?  
>> Bekijk dit filmpje 

15 jaar brownfieldconvenanten 

Brownfields zijn verwaarloosde, verontreinigde of onderbenutte bedrijfssites die via structurele maatregelen een nieuwe bestemming krijgen. De drempel om die terreinen te herontwikkelen, ligt hoog omdat de bodem vaak ernstig verontreinigd is. Bodemsanering is dé hefboom om die herontwikkeling te faciliteren en zo ook geen schaarse open ruimte te moeten innemen. In juni 2009 werden de eerste brownfieldconvenanten ondertekend.  

De afgelopen 15 jaar werden er ruim 1600 hectare brownfields in herontwikkeling gebracht, waarvan 220 hectare een nieuwe invulling kregen. In juni 2024 werd het evenement ‘Brownfields: ten minste houdbaar tot’ georganiseerd in de voormalige conservenfabriek Marie Thumas in Leuven. Kennis en ervaring werden er gedeeld en kritische succesfactoren belicht. Eddy Wille, onderhandelaar Brownfieldconvenanten van de OVAM, analyseerde er zo ook de kenmerken van een brownfieldontwikkeling ten opzichte van een traditionele. 
Meer over 25 jaar brownfieldbeleid in Vlaanderen? 
>> de OVAM-link van april 2024
Responsive Image

Headerfoto: © Dim Hou