Afval in de gezondheidszorg

FAQ oude en vervallen geneesmiddelen


Hoe kan ik zien of een geneesmiddel vervallen is?

Op het doosje staat altijd de productie- en de vervaldatum van het geneesmiddel vermeld. Tussen beide is er meestal een verschil van twee tot vijf jaar. Kijk deze data goed na zodat u de productiedatum niet neemt voor een vervaldatum. Soms staat de vervaldatum ook op de tube of de blisterverpakking. Als u de vervaldatum niet meer terugvindt, neem dan geen risico en vraag raad aan uw apotheker.

Iemand van mijn gezin heeft dezelfde ziekte als ik enige tijd geleden heb gehad. Mag ik de geneesmiddelen die ik heb moeten nemen, ook aan hem/haar doorgeven?

U kunt die geneesmiddelen niet zomaar aan iemand anders doorgeven. Vraag eerst raad aan uw huisarts of apotheker. Bij geneesmiddelen die verkrijgbaar zijn zonder voorschrift bestaat er meestal geen risico op problemen bij gebruikers, die alleen dit geneesmiddel nemen. Neemt u meerdere geneesmiddelen, vraag dan raad aan uw huisarts of apotheker. Niettemin leest u best steeds de bijsluiter.

Waarom worden de geneesmiddelen niet ingezameld voor export naar ontwikkelingslanden?

De wereldgezondheidsorganisatie raadt dit ten zeerste af. De meeste geneesmiddelen zijn immers reeds vervallen wanneer ze worden ingezameld, en dus nutteloos en zelfs gevaarlijk voor verder gebruik. De geneesmiddelen die op de Belgische markt gebracht worden verschillen bovendien vaak wat betreft posologie, verpakking, toedieningsvorm etc. van wat gangbaar is in de ontwikkelingslanden. Verder zijn de bijsluiter (vaak zoek) en de verpakking opgesteld in een taal die niet toegankelijk is voor de meeste ontwikkelingslanden. Ook de manier waarop een geneesmiddel bewaard werd kan de kwaliteit van het geneesmiddel aantasten.

Ik weet niet goed hoe ik al mijn geneesmiddelen en de verpakking moet scheiden. Wat nu?

U kunt op de OVAM-website een sorteerwijzer raadplegen, die u helpt om de juiste sortering door te voeren. Als u dan nog vragen hebt, kunt u steeds de begeleidingscommissie contacteren: 015 284 284 of iksorteer@ovam.be.

Waarom mag ik mijn oude en vervallen geneesmiddelen niet afgeven op het recyclagepark?

De wetgeving inzake geneesmiddelen verbiedt de inzameling van oude en vervallen geneesmiddelen op het recyclagepark. Daarbij komt ook nog dat uw privacy moeilijk kan worden gegarandeerd, en dat de samenstelling van de aangeboden oude en vervallen geneesmiddelen niet kan worden gecontroleerd.

Zijn oude en vervallen geneesmiddelen geen gevaarlijk of giftig afval?

Neen. De Europese Afvalstoffenlijst deelt oude en gevaarlijke geneesmiddelen in als niet gevaarlijke afvalstoffen. De enige uitzondering hierop zijn de cytostatische geneesmiddelen. Dit zijn geneesmiddelen die bij kankerbestrijding worden ingezet, en die quasi uitsluitend in ziekenhuizen worden gebruikt.

Moet ik mijn oude en vervallen geneesmiddelen teruggeven aan dezelfde apotheker bij wie ik ze heb gekocht?

Neen. Elke apotheker is verplicht om deze oude en vervallen geneesmiddelen te aanvaarden indien ze op de juiste manier worden aangeboden, ook als u ze niet bij hem/haar hebt aangekocht.

Moet ik mijn oude en vervallen geneesmiddelen uit de doordrukverpakking verwijderen alvorens ze af te geven bij de apotheker?

Neen. Net zoals tubes zijn blisterverpakkingen niet recycleerbare verpakkingen en moet u ze dus niet verwijderen.

Ik heb een leeg siroopflesje. Mag ik dat bij het glasafval doen?

Ja. Lege flesjes van geneesmiddelen zijn recycleerbaar en mogen dus met de selectieve glasinzameling worden meegegeven.

Ik heb een geneesmiddel gekocht dat in een spuit met naald zit. Mag ik de gebruikte spuit + naald ook terugbrengen naar de apotheker?

Neen. De inzameling en verwerking van injectienaalden moet gescheiden blijven van de verwerking van oude en vervallen geneesmiddelen. Als de naald van de spuit kan worden gescheiden, mag u de lege spuit wel met het gewone huisvuil meegeven.

Als een arts of verpleger de injectie geeft, moet deze de gebruikte injectienaald meenemen. Als u zelf de injectie doet, moet u de gebruikte injectienaald via de kga-inzameling van uw gemeente verwijderen. U moet de injectienaalden wel eerst in een naaldcontainer opbergen alvorens u ermee naar de kga-inzameling gaat. Die naaldcontainer kunt ue aankopen bij de apotheker, medische speciaalzaak of de Vlaamse Diabetesvereniging.

Mijn huisdier heeft geneesmiddelen moeten nemen, maar ik heb nog overschot. Waar moet ik ermee naartoe?

U kunt deze restjes, ontdaan van hun recycleerbare verpakking, ook afgeven bij de apotheker. Producenten van deze dierengeneesmiddelen financieren immers ook de inzameling en verwerking van oude en vervallen geneesmiddelen.

Ik gebruik homeopathische middelen. Waar moet ik met de restjes naartoe?

In de mate dat homeopathische geneesmiddelen farmaceutische specialiteiten zijn, mogen ze worden afgegeven aan de apotheker. In geval van twijfel, raadpleeg uw apotheker.

Mijn apotheker wil mijn oude en vervallen geneesmiddelen niet terugnemen. Wat kan ik daartegen doen?

Elke apotheker die aangesloten is bij de APB of OPHACO, heeft de plicht om deze oude en vervallen geneesmiddelen te aanvaarden indien ze op de juiste manier worden aangeboden. Als uw apotheker uw oude en vervallen geneesmiddelen niet wil aanvaarden, kunt u contact opnemen met de begeleidingscommissie, die de inzameling en verwerking van de oude en vervallen geneesmiddelen controleert:  015 284 284 of iksorteer@ovam.be.

Hoe worden oude en vervallen geneesmiddelen verwerkt?

De oude en vervallen geneesmiddelen worden verbrand in verbrandingsinstallaties voor huishoudelijk afval. Deze garanderen een milieuverantwoorde en veilige vernietiging van de oude en vervallen geneesmiddelen. Deze verbranding gebeurt integraal op kosten van de farmaceutische industrie.

Hoeveel oude en vervallen geneesmiddelen worden er jaarlijks ingezameld?

Deze informatie vindt u terug  in het meest recente jaarverslag rond de inzameling van oude en vervallen geneesmiddelen.

Als de oude en vervallen geneesmiddelen toch worden verbrand in huisvuilovens, kan ik ze dan niet beter in de huisvuilzak gooien?

Neen, en daar zijn verschillende redenen voor. Ten eerste is de inzameling via de apotheker volledig gratis voor u. Daarentegen moet u voor de verwerking van de huisvuilzak zelf betalen. Ook houdt de verwijdering via het restafval een zeker risico in: de oude en vervallen geneesmiddelen blijven nog een tijd binnnen het bereik van kinderen en huisdieren totdat de zak wordt opgehaald. Als u naar de apotheker gaat, brengt u de geneesmiddelen rechtstreeks van het medicijnenkastje naar de apotheker.

Mag ik vloeibare geneesmiddelen door het toilet spoelen?

Neen. Op deze wijze komen ze in het afvalwater terecht, waar ze schadelijke effecten kunnen hebben op het milieu. Vloeibare geneesmiddelen zijn afvalstoffen, waarvan het wettelijk verboden is om ze te lozen via het afvalwater. Flesjes die nog vloeibare restjes bevatten kunt u dan ook beter bij de apotheker binnenbrengen. In de sorteerwijzer op de OVAM-website vindt u bovendien verdere informatie die u helpt om juist sorteren.

Ik heb een vraag of klacht over de inzameling van oude en vervallen geneesmiddelen. Bij wie kan ik hiervoor terecht?

De milieuambtenaar van de gemeente kan u antwoorden op de meeste algemene vragen. Voor meer gedetailleerde vragen en klachten kunt u steeds terecht bij de begeleidingscommissie: tel. 015 284 284 of iksorteer@ovam.be.