Batterijen spelen een cruciale rol in de transitie naar een duurzame samenleving. Ze maken onder meer groene mobiliteit, hernieuwbare energieopslag en klimaatneutraliteit mogelijk. De verwachting is dat de vraag naar batterijen de komende jaren sterk zal toenemen.
Verordening - 2023/1542 - NL - EUR-Lex legt een regelgevend kader vast voor de volledige levenscyclus van batterijen die in de EU op de markt worden gebracht – van ontwerp en productie tot inzameling, hergebruik en recyclage. Het doel van de verordening is de productie van duurzame batterijen in Europa stimuleren, en de materiaalkringloop batterijen zoveel mogelijk te sluiten, om efficiënter gebruik van hulpbronnen te bevorderen en de milieueffecten van batterijen te beperken.
Hieronder volgt een beknopt overzicht van maatregelen opgenomen in de verordening.
Duurzaamheids- en veiligheidseisen voor batterijen:
-
Beperkingen op het gebruik van stoffen, met name voor kwik, cadmium en lood.
-
Vanaf 18 februari 2025 gaat elk batterijmodel vergezeld van een koolstofvoetafdrukverklaring. Deze verplichting wordt gradueel ingevoerd, afhankelijk van de categorie van de batterij (industriële batterijen, batterijen voor elektrische voertuigen of lichte vervoersmiddelen). Vanaf 18 augustus 2026 worden koolstofvoetafdrukprestatieklassen ingevoerd, en vanaf 18 februari 2028 maximale drempelwaarden voor de koolstofvoetafdruk, eveneens gradueel, afhankelijk van de categorie van de batterij.
-
Vanaf 18 augustus 2028 gaan batterijen vergezeld van documentatie over het gehalte aan gerecycleerd kobalt, lood, lithium en nikkel. Deze verplichting wordt gradueel ingevoerd, afhankelijk van de categorie van de batterij (industriële batterijen, batterijen voor elektrische voertuigen of lichte vervoersmiddelen, start-, verlichtings- en ontstekingsbatterij). Vanaf 18 augustus 2031 worden verplichte minimumgehalten aan gerecycleerd materiaal opgelegd. Vanaf 18 augustus 2036 worden deze gehalten verhoogd.
-
Minimumwaarden voor elektrochemische prestatie- en duurzaamheidsparameters.
-
Vereisten over de veiligheid van stationaire batterijsystemen voor energieopslag.
Meer informatie over deze vereisten en due diligence beleid, vindt u op Batteries - European Commission en de website van de federale overheid bevoegd voor productnormering Batterijen | FOD Volksgezondheid
Etiketterings-, markerings- en informatievereisten voor batterijen:
-
Deze vereisten moeten de consumenten voorzien van de nodige informatie om geïnformeerde aankoopkeuzes te maken en de batterij optimaal te kunnen behandelen tijdens en na gebruik. De vereisten hebben ook als doel om professionals in de waardeketen te informeren, om batterijen te kunnen hergebruiken, herbestemmen en recycleren.
-
Vanaf 18 februari 2027 worden alle batterijen voorzien van een QR-code die toegang geeft tot informatie over het batterijmodel en specifieke informatie over de batterij in kwestie, waaronder het batterijpaspoort (o.a. chemische samenstelling, gevaarlijke stoffen, levensduur, capaciteit, koolstofvoetafdruk, gehalte aan gerecycleerd materiaal, selectieve inzameling, veiligheidsmaatregelen,…)
Meer informatie over deze vereisten vindt u op Europese Commissie Batteries - European Commission en de website van de federale overheid bevoegd voor productnormering Batterijen | FOD Volksgezondheid
Nieuwe regels voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) en beheer van afgedankte batterijen vanaf 18 augustus 2025
Hoofdstuk VIII van Verordening - 2023/1542 - NL - EUR-Lex bevat maatregelen over uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) en het beheer van afgedankte batterijen. Deze bepalingen zijn rechtstreeks van toepassing vanaf 18 augustus 2025.
Registratie en producentenverantwoordelijkheid
-
artikel 55: producentenregister
-
artikel 56: uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
-
artikel 57: organisaties voor producentenverantwoordelijkheid (collectieve naleving)
-
artikel 58: goedkeuring van producenten en organisaties
Producenten die batterijen voor het eerst op de Belgische markt aanbieden, moeten geregistreerd zijn in het producentenregister. Zij vallen onder de regeling van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV). Dit betekent dat ze verantwoordelijk zijn voor het volledige beheer van afgedankte batterijen, van inzameling tot verwerking en recyclage.
Om aan deze verplichtingen te voldoen, kunnen producenten zich aansluiten bij een organisatie voor producentenverantwoordelijkheid. Zo kunnen ze hun UPV-verplichtingen op een collectieve en efficiënte manier invullen.
Inzameling van afgedankte batterijen
-
artikelen 59–61: inzamelingsdoelstellingen
-
artikel 62: verplichtingen van distributeurs
-
artikel 64: verplichtingen van eindgebruikers
-
artikel 65: verplichtingen van verwerkingsinrichtingen
-
artikel 66: deelname van overheidsinstanties
-
artikel 67: deelname van vrijwillige inzamelpunten
Europese regelgeving legt strengere inzameldoelstellingen op voor verschillende types batterijen:
-
Draagbare batterijen:
De inzameldoelstelling stijgt naar 63% tegen eind 2027 en 73% tegen eind 2030.
-
Batterijen voor lichte vervoersmiddelen (zoals e-bikes en e-scooters):
Nieuwe doelstellingen worden ingevoerd: 51% tegen eind 2028 en 61% tegen eind 2031.
-
SLI-, industriële en EV-batterijen:
Alle afgedankte batterijen in deze categorieën moeten verplicht worden ingezameld.
Opslag en verwerking
-
artikel 70-71+ bijlage XII: opslag, verwerking en doelstellingen voor recycling
-
artikel 72 + bijlage XIV: minimumeisen voor overbrenging
-
artikel 73: regels voor voorbereiding op hergebruik of herbestemming
De Europese regelgeving legt nieuwe en strengere recyclagedoelstellingen op voor verschillende batterijtypes:
-
Lithiumbatterijen:
Nieuwe recyclagedoelstelling van 65% tegen eind 2025, stijgend naar 70% tegen eind 2030.
-
Loodbatterijen:
Doelstelling wordt verhoogd naar 75% tegen eind 2025 en 80% tegen eind 2030.
-
NiCd-batterijen:
Tegen eind 2025 geldt een verhoogde doelstelling van 80%.
-
Andere batterijen:
Doelstelling van 50% blijft behouden.
Daarnaast gelden specifieke materiaalrecyclagedoelstellingen voor kritieke grondstoffen:
-
Tegen eind 2027:
90% voor kobalt, koper, nikkel en lood, en 50% voor lithium.
-
Tegen eind 2031:
95% voor kobalt, koper, nikkel en lood, en 80% voor lithium.
Herbestemde of gereviseerde batterijen moeten opnieuw voldoen aan de geldende product- en milieueisen. Producenten moeten kunnen aantonen – via testrapporten en documentatie – dat deze batterijen veilig, duurzaam en geschikt zijn voor hergebruik. Op verzoek van de bevoegde autoriteit moet ook worden bewezen dat de batterij niet langer als afval wordt beschouwd.
Informatievoorziening
-
artikel 74: informatie aan eindgebruikers, distributeurs en afvalverwerkers
Rapportageverplichtingen
-
artikel 75: minimumeisen voor rapportage (door producenten, organisaties, inzamelaars, verwerkers en exporteurs) en elektronisch systeem voor rapportage
Aanpassing van VLAREMA vanaf 18 augustus 2025
Om de uitvoering van de verordening te ondersteunen wordt VLAREMA aangepast. De relevante bepalingen zijn terug te vinden in:
-
onderafdeling 3.4.5: organisatie van de UPV (EMIS Navigator)
-
onderafdeling 5.2.7: opslag, verwerking en rapportage (EMIS Navigator)
Tijdig aanvragen van registratie en goedkeuring
Vanaf 18 augustus 2025 vervangt de verordening de huidige regeling rond:
-
het aanvaardingsplichtconvenant, en
-
het individueel aanvaardingsplichtplan.
Producenten mogen enkel batterijen op de markt aanbieden als zij geregistreerd zijn in de betrokken lidstaat.
Om tijdig geregistreerd te zijn, moeten organisaties voor producentenverantwoordelijkheid (collectieve naleving UPV) en producenten (individuele naleving UPV) hun volledige aanvraag voor registratie en goedkeuring ten laatste 26 mei 2025 indienen bij de OVAM.