De verschillende stappen van het onderzoeks- en saneringstraject

Beschrijvend bodemonderzoek - BBO

In een beschrijvend bodemonderzoek wordt de omvang van de verontreiniging in kaart gebracht en 'OF' sanering nodig is. Wanneer en wie moet dat uitvoeren?


Wat is een BBO?

In een beschrijvend bodemonderzoek (BBO) wordt een verontreiniging afgeperkt. Dit gebeurt door het uitvoeren van diepteboringen en door het plaatsen van boringen of peilbuizen rond de verontreiniging. Deze afperking heeft als doel een driedimensionaal beeld te vormen van de verontreiniging. Treft men in één van de omringende boringen nog verontreiniging aan? Dan wordt verder afgeperkt tot alle boringen rondom en in de diepte proper zijn. Het afperken gebeurt soms ook op een deel van een perceel of perceelsoverschrijdend. Het is immers mogelijk dat de verontreiniging zich heeft verspreid via bijvoorbeeld het grondwater tot op aanpalende percelen. Het perceel waar de bron/oorzaak is gesitueerd, is het bronperceel, de percelen waar de verontreiniging zich heeft verspreid zijn ‘verspreidingspercelen’. 

Eens de omvang van de verontreiniging in kaart is gebracht, gaat de bodemdeskundige na of deze verontreiniging moet gesaneerd worden. Hij berekent de risico's van deze verontreiniging op verspreiding, menselijke gezondheid en op vlak van ecotoxicologie. Daarbij is het bepalen van de juiste geologische samenstelling van de bodem essentieel. Het geeft immers een zicht op de wijze waarop de verontreiniging zich verspreidt. De mogelijke effecten op de menselijke gezondheid worden berekend met de hulp van risico-evaluatiemodellen of door rechtstreekse meting van de blootstelling van mens of milieu aan de verontreiniging. Er kan ook sprake zijn van een 'beleidsmatig risico' bij sterk verhoogde concentraties, zoals een drijflaag, een zinklaag of puur product. 

Bij historische verontreiniging moet een bodemsaneringsproject opgesteld worden wanneer er een risico uitgaat van de bodemverontreiniging. Bij nieuwe verontreiniging is dat bij overschrijding van de bodemsaneringsnormen. 

De bodemdeskundige moet ook nagaan of er gebruiksadviezen van toepassing zijn. 

Wie en wanneer een BBO uitvoeren?

Een beschrijvend bodemonderzoek moet uitgevoerd worden door de exploitant, gebruiker of eigenaar van de grond waar de verontreiniging tot stand is gekomen: 

  • Bij overdracht: door de overdrager vooraleer de grond kan overgedragen worden.
  • Bij sluiting: Door de exploitant die tot sluiting van de risico-inrichting overgaat nadat deze werd aangemaand door de OVAM.  
  • In de overige gevallen: 
    • als een historische verontreiniging wordt aangetroffen waarvoor er een duidelijke aanwijzing is van een ernstige bodemverontreiniging. In dat geval zal de exploitant, gebruiker, eigenaar door de OVAM aangemaand worden tot de uitvoering ervan.  
    • als een nieuwe verontreiniging wordt aangetroffen die de bodemsaneringsnorm overschrijdt of dreigt te overschrijden. In de praktijk draait dit uit op een analysewaarde hoger dan 80% van de bodemsaneringsnorm voor die grond. In dat geval zal de exploitant, gebruiker, eigenaar moeten overgaan tot de uitvoering ervan.   

De exploitant, gebruiker of eigenaar kan onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld worden van de uitvoering van dit beschrijvend bodemonderzoek. 

Hoe een BBO uitvoeren?

Een bodemsaneringsdeskundige type 2 moet een beschrijvend bodemonderzoek uitvoeren volgens de standaardprocedure  beschrijvend bodemonderzoek..

Beoordeling van een BBO door de OVAM

Nadat het beschrijvend bodemonderzoek door de bodemdeskundige via de voorziene toepassing aan de OVAM werd bezorgd, heeft de OVAM een beoordelingstermijn van 60 dagen.  

Indien de verontreiniging zich heeft verspreid tot op andere percelen, dan zal de OVAM na beoordeling van het beschrijvend bodemonderzoek , de eigenaars en gebruikers van deze percelen ook informeren via een bodemattest. 

Communicatie

Moet u een bodemonderzoek of bodemsanering laten uitvoeren?
Denk er aan om omwonenden en gemeente tijdig en helder te informeren. Zo creëert u draagvlak in plaats van onrust en verloopt het een stuk soepeler.

Publicaties

Team klantenbeheer - bodem