Matrassen

Aanvaardingsplicht 

Vanaf 1 januari 2021 geldt voor afgedankte matrassen een aanvaardingsplicht. Hierdoor dragen de producenten/invoerders van matrassen de verantwoordelijkheid voor de inzameling en verwerking van matrassen in de afvalfase. Daarbij moeten zij de opgelegde inzamel- en recyclagedoelstellingen behalen. De producenten/invoerders kunnen aan hun aanvaardingsplicht voldoen:

• collectief: door aan te sluiten bij Valumat, het beheersorganisme voor afgedankte matrassen of
• individueel: door een door de OVAM goedgekeurd individueel aanvaardingsplichtplan. 

De aanvaardingsplicht geldt zowel voor afgedankte matrassen afkomstig van particulieren als voor afgedankte matrassen afkomstig van bedrijven en instellingen (bv. hotels, vakantieparken, ziekenhuizen, woonzorgcentra…).  

Eindverkopers van matrassen zijn niet verplicht de oude matras in ontvangst te nemen van de klant. Eindverkopers die dit wel vrijwillig doen, moeten de afgedankte matras gratis aanvaarden en kunnen vervolgens beroep doen op een financiële compensatie van Valumat.  

De eindverkoper van matrassen brengt op een goed zichtbare plaats in het verkooppunt een informatieaffiche aan met de titel "Aanvaardingsplicht afgedankte matrassen" en vermeldt op welke wijze hij voldoet aan de aanvaardingsplicht.
 

Beheersorganisme Valumat vzw

Valumat vzw, het beheersorganisme voor afgedankte matrassen, neemt de aanvaardingsplicht over van de bij hen aangesloten producenten/invoerders.

Valumat vergoedt de kosten van de recyclageparken voor het inzamelen, transporteren en verwerken van afgedankte matrassen. Voor eindverkopers die bij de verkoop van een nieuwe matras op vrijwillige basis een afgedankte matras aanvaarden, voorziet Valumat een financiële  compensatie. Valumat vergoedt ook de bedrijven en instellingen die zich ontdoen van hun afgedankte matrassen.  

Om het Valumat-systeem te financieren storten de producenten/invoerders een milieubijdrage per verkochte matras in een fonds. Deze milieubijdrage wordt via de tussenhandelaar en eindverkoper doorgerekend aan de klant. Bij elke nieuwe matras betaalt de klant dus een milieubijdrage, die al dan niet afzonderlijk op de factuur of het kasticket vermeld wordt.  

Opslag en inzameling van afgedankte matrassen

Afgedankte matrassen moeten steeds droog worden ingezameld, opgeslagen en getransporteerd. Dit is een absolute voorwaarde voor de recyclage van de matrassen.

Heb je een oude matras? Je kan steeds gratis terecht op het recyclagepark. Veel eindverkopers nemen bij aankoop van een nieuwe matras ook gratis de afgedankte matras terug. Is je matras nog in goede staat? Dan kan je ze beter naar het kringloopcentrum brengen.

Bedrijven en instellingen kunnen niet terecht op het recyclagepark. Net als voor hun andere afvalstoffen, moeten ze voor de inzameling en verwerking van hun afgedankte matrassen beroep doen op een geregistreerd inzamelaar, afvalstoffenhandelaar of -makelaar. Indien gekozen wordt voor een inzamelaar die samenwerkt met Valumat, heb je als bedrijf of instelling recht op de Valumat-premie. Vermits het gaat om een afvoer van afvalstoffen, moet elke ophaling geregistreerd worden in het afvalstoffenregister.

Het is verboden om afgedankte matrassen met niet geregistreerde inzamelaars mee te geven of af te voeren naar niet vergunde inrichtingen.
Vermits het gaat om een afvoer van afvalstoffen, wordt elke inzameling van afgedankte matrassen geregistreerd in het afvalstoffenregister.

Hergebruik van matrassen

Afgedankte matrassen die nog in goede staat zijn, mogen worden hergebruikt. Door matrassen te hergebruiken verlengen we de levensduur van de materialen. Zo dragen we bij aan een verlaging van onze materialenvoetafdruk en aan een circulaire economie. Om te bepalen of een matras in aanmerking komt voor hergebruik, nam de OVAM het initiatief om in samenwerking met de stakeholders een beslissingsboom op te stellen. De handige beslissingsboom helpt om na te gaan of een matras die in België werd ingezameld hergebruikt kan worden of niet. Als dat niet het geval is, dan wordt de matras als afval beschouwd en is de afvalstoffenregelgeving van toepassing.