Evaluatietool metaalverontreinigingen Noorderkempen

De bodem in het Vlaamse en Nederlandse gebied van de Kempen is diffuus verontreinigd door de uitstoot van zink en cadmium van non-ferro industrieën. Deze verontreiniging is ook geconcentreerd aanwezig als lijnbronnen omdat er veel landelijke zinkassenwegen zijn aangelegd. Ook zijn er een aantal hot spots ter hoogte van de terreinen van metallurgische industriële activiteiten. Deze sites liggen in Balen, Overpelt en een voormalige site in Maatheide.

Vanuit de zandigere bodem en zinkassenwegen logen de metalen uit naar het ondiepe grondwater en verspreidt de verontreiniging zich via het grondwater langzaam naar het diepere grondwater en drainerende oppervlaktewateren. 

Door de blijvende aanwezigheid van een verontreiniging met zware metalen in de Kempen kan op terreinen die volgens het bodemdecreet onderzoeksplichtig zijn, een verontreiniging met zware metalen aangetroffen worden. Het is daarbij niet steeds duidelijk in hoeverre de aangetroffen verontreiniging veroorzaakt werd door de huidige of voormalige activiteiten op het terrein of een gevolg is van de activiteiten van de historische non-ferro industrie in de regio. Vaak worden in de omgeving van de voormalige smelters in de Kempen (9 km-zone) vastgestelde verhoogde concentraties aan zware metalen systematisch toegeschreven aan de historische non-ferro industrie in de regio.

In samenwerking met de VITO heeft de OVAM een leidraad ontwikkeld. Hiermee kunt u nagaan of deze aanname al dan niet gegrond is, dan wel dat er perceelsgebonden activiteiten zijn die mogelijk resulteerden in een bodem- of grondwaterverontreiniging aan zware metalen.

De VITO ontwikkelde deze leidraad als een web-gebaseerde evaluatietool. In deze tool voor metaalverontreiniging in de ‘wijdere omgeving’ van Balen-Overpelt zijn volgende parameters opgenomen: arseen (As), cadmium (Cd), Lood (Pb) en Zink (Zn). Deze parameters typeren de verontreiniging als gevolg van de zinkproductie in het verleden.

Een statistische evaluatie wordt uitgevoerd voor elke dataset (bodem en grondwater) waarbij de meetwaarden uit het recente onderzoek vergeleken worden met:
(a) de referentieconcentraties op basis van concentratiekaarten uit 2009/2010 en
(b) de referentieconcentraties op basis van de beschikbare metingen in de Mistral-databank
De tool stelt het resultaat telkens voor in een boxplot.
 

Deze toegankelijke tool is zeer eenvoudig in gebruik. Nadat uw aanvraag werd goedgekeurd krijgt u de link naar de webtool.
De gegevens worden door middel van drag en drop ingeladen in de tool via het XML-formaat voor de gegevensuitwisseling van opdrachten dat gehanteerd wordt door OVAM voor digitale datasets. 

Het is de bedoeling dat enkel een erkende bodemsaneringsdeskundige deze tool gebruikt.

Nadat u een account hebt aangemaakt, kunt u de tool onmiddellijk gebruiken. Wanneer u uw account aanmaakt, moet u op eer verklaren dat u werkt voor een erkende bodemsaneringsdeskundige. Een account aanmaken doet u via dit formulier en deze aanvraagcode “062023”.