Nieuwe Europese strategie voor gezonde bodems

Op woensdag 17 november 2021 verscheen de nieuwe Europese bodemstrategie . Met die strategie wil de  Europese Commissie tegen 2030 de vruchten plukken van gezonde bodems voor mensen, voedsel, natuur en klimaat! De strategie bundelt de initiatieven binnen de Green Deal rond de bescherming van en zorg voor de bodem. Met de voorziene acties tekent de EU het nodige Europese verlengstuk van ons Bodemdecreet, waarmee bodemsanering, grondverzet, bodemattest en bodemzorg een Europese opvolging krijgen.

De Europese bodemstrategie stelt als doelstelling om tegen 2050 alle Europese bodems te herstellen en duurzaam te beschermen. Vanuit de vaststelling dat momenteel 70 % van onze bodems niet in een gezonde toestand verkeert, is dat een ambitieus doel. Om dat doel te bereiken, zal de Commissie de mogelijkheden onderzoeken om via een nieuwe bodemrichtlijn een aantal van onze Vlaamse instrumenten (bodemattest, bodemregister, saneringsplicht, grondverzetregeling) over de hele Unie in te voeren.  

Naar een Europese bodemrichtlijn

Om grensoverschrijdende effecten van bodemaantasting aan te pakken, gelijke marktvoorwaarden te waarborgen en de coherentie van het beleid op Europees en nationaal niveau te bevorderen, zal de Commissie tegen 2023 een wetsvoorstel over bodemgezondheid indienen dat het mogelijk zal maken de doelstellingen van de bodemstrategie te verwezenlijken en tegen 2050 in de hele EU een goede gezondheid van de bodem te bereiken. Dat voorstel zal gebaseerd zijn op een grondige effectbeoordeling die volgend jaar zal plaatsvinden, met inbegrip van een subsidiariteitstoets. De bevoegdheden van de lidstaten op dit gebied zullen gerespecteerd worden.

Doelstellingen voor 2050 afleiden

Nieuwe indicatoren voor de gezondheid van de bodem en de richtwaarden  die tegen 2050 moeten worden bereikt om een goede gezondheid van de bodem te waarborgen, moeten worden ontwikkeld in overeenstemming met alle lidstaten, teneinde een gelijk speelveld en een hoog niveau van milieu- en gezondheidsbescherming te garanderen. Daarvoor wordt een Europees bodemmeetnet (EU Soil Observatory) opgericht dat het bestaande LUCAS-bodemonderzoek zal uitbreiden met een biodiversiteitsmeetnet, maar ook met een reeks verontreinigende stoffen (zoals PFAS en microplastics) om het probleem van diffuse bodemverontreiniging in de EU beter te begrijpen en in kaart te brengen.

Naar een grondverzetregeling op EU-niveau

Binnen een onderdeel van de strategie gewijd aan bodems in de circulaire economie, wordt een Europese regeling voor grondverzet voorgesteld, alsook de principes geïntroduceerd van bodemzorg en circulair landgebruik.

De Commissie wil tegen 2023 de stromen afgegraven grond die in de EU worden gegenereerd, behandeld en hergebruikt en de marktsituatie in de lidstaten onderzoeken en benchmarken. Dat moet een volledig beeld van de situatie in de EU geven als basis voor de potentie-inschatting voor in de bodemrichtlijn op te nemen juridisch bindende bepalingen voor een “paspoort voor afgegraven bodem". Dat paspoort moet de hoeveelheid en de kwaliteit van de afgegraven grond weerspiegelen om ervoor te zorgen dat de grond veilig elders wordt vervoerd, behandeld of hergebruikt.

Meer info

Neem een kijkje op de perspagina van de Europese Commissie.