Herontwikkeling van verontreinigde terreinen

Ambtshalve Bodemsanering ex-Massive Mortsel en omgeving

In augustus 2023 startte in opdracht van de OVAM de eerste fase van de bodemsaneringswerken op de voormalige terreinen van Massive en omgeving in Mortsel. In de loop van 2024 zal ook de tweede fase van start gaan.

Op maandag 15 april 2024 organiseerden we samen met het lokaal bestuur Mortsel een infomoment voor de eigenaars en bewoners om een stand van zaken van de eerste fase van de werken te geven en de geplande werken en timing van de tweede fase toe te lichten. De documenten die tijdens het infomoment werden getoond, kunt u onderaan deze webpagina downloaden. Als u na dit infomoment nog vragen hebt, kunt u deze doorsturen per mail naar sanering.exmassive@sertius.be.

Ter voorbereiding van de tweede fase werd op 4 april 2024 een tweede gefaseerd bodemsaneringsproject bij de OVAM ingediend. De periode van inzage en openbaar onderzoek loopt van 16 april tot 15 mei 2024 en kunt u hier raadplegen.

Hoe is de verontreiniging ontstaan?

Tussen 1926 en 1986 produceerde de firma Massive op de terreinen langs de Heirbaan en Ijzerenweglei lichtarmaturen. Bij verschillende bodemonderzoeken op de voormalige terreinen van Massive werd een grond- en grondwaterverontreiniging met gechloreerde oplosmiddelen vastgesteld en in kaart gebracht. We stelden de grondwaterverontreiniging aan de stroomafwaartse kant ook vast ter hoogte van het natuurgebied ‘Klein Zwitserland’ en onder de woonwijk ‘Dieseghem’.

Er is een risico voor het milieu gelinkt aan de verspreiding van de verontreiniging waardoor deze gesaneerd moet worden. In afwachting van de sanering werden gebruiksadviezen geformuleerd om potentiële gezondheidsrisico’s te vermijden:

Bij de uitvoering van bemalingen is het aangewezen om maatregelen te nemen om de verspreiding van de grondwaterverontreiniging tegen te gaan.
Het is afgeraden om het grondwater te gebruiken voor diverse toepassingen, zoals drinkwater, sproeien van de tuin of voor persoonlijke hygiëne..

Meer algemene info over gebruiksadviezen vindt u op ovam.vlaanderen.be/gebruiksadviezen.

Hoe wordt de bodemsanering aangepakt?

Ter hoogte van de bronzones in het KMO-gebied Heirbaan vinden graafwerken plaats om de verontreinigde grond te ontgraven en af
te voeren. In de pluimen onder de wijk Dieseghem, waaronder ook langs het openbaar domein, worden injectiefilters geplaatst om voedingstoffen in de bodem te injecteren. Hierdoor worden de microorganismen in de bodem gestimuleerd om de verontreiniging biologisch af te breken. We voeren geen werken uit op het privaat terrein van de woningen in de wijk Dieseghem.

Ontgraving van de kernzone

Gestimuleerde natuurlijke afbraak via anaerobe bioschermen (voorbeeld)

Injecties

Plaatsing injectiefilters

Stand van zaken eerste fase saneringswerken

De bodemsanering wordt gefaseerd uitgevoerd. De eerste fase (kern 1 en pluim 1) is gestart in augustus 2023 met graafwerken en plaatsing van injectiefilters, onder meer langs de Dieseghemlei en Osylei. Momenteel volgen we de behaalde resultaten op. De afbraak is lopende, maar er zullen nog bijkomende voedingsstoffen in de bodem geïnfiltreerd moeten worden om de verontreiniging verder af te breken. De maatregelen voorzien langs de spoorweg zijn voorlopig niet nodig.

Geplande werken tweede fase saneringswerken

De tweede fase verloopt analoog en heeft betrekking op de terreinen ten noorden van de Ijzerenweglei (kernen 2 tot 5 terreinen exMassive), Klein-Zwitserland en de woonwijk tussen de Osylei en de Anna Van Hoornstraat (pluimen 2 tot 5). Ter voorbereiding werd op 4 april 2024 een tweede gefaseerd bodemsaneringsproject bij de OVAM ingediend. De periode van inzage en openbaar onderzoek loopt van 16 april tot 15 mei 2024 en kunt u hier raadplegen.

Als het bodemsaneringsproject is goedgekeurd, worden de werken opgestart. Dit zal wellicht vanaf juli 2024 zijn. Hierbij kunnen er werken
plaatsvinden bij u in de buurt of in uw straat.

Er worden graafwerken voorzien van twee kernen binnen de bedrijfsgebouwen en van de gracht in Klein-Zwitserland langs de bedrijfsgebouwen. Daarnaast zullen we injectiefilters plaatsen via een machinaal boortoestel binnen de bedrijfsgebouwen, langs de wandelpaden van Klein-Zwitserland en op het openbaar domein (Ijzerenweglei, Wouter Volcaertstraat en Anna Van Hoornstraat). Net zoals bij de eerste fase worden via deze filters voedingsstoffen geïnjecteerd om de micro-organismen in de bodem te stimuleren en de verontreiniging biologisch af te breken.

Het injecteren van de voedingsstoffen zal in vier fases gebeuren met een tussenperiode van ongeveer één jaar. Tussendoor en nadien controleren we de bereikte resultaten door grondwaterstalen te nemen en te analyseren. De totale duur van de totale sanering zal ongeveer tien jaar in beslag
nemen.

Bodemonderzoek naar PFAS

Om het globaal bodemonderzoek naar PFAS juridisch mogelijk te maken, stelde de OVAM de locatie vast als ‘site’. Het siteonderzoek wordt eind maart ingediend. Tijdens het siteonderzoek heeft de bodemsaneringsdeskundige stalen van de grond en het grondwater genomen ter hoogte van de voormalige activiteiten die potentieel PFAS-verontreiniging konden veroorzaken, in dit geval de terreinen van de voormalige Massive-fabriek.

Op basis van dit siteonderzoek wordt bekeken of een sanering al dan niet noodzakelijk is. De kosten van het onderzoek en de eventuele sanering van deze site zijn niet voor de eigenaar of de koper.