Hergebruik en herbestemming van batterijen uit elektrische auto’s kan materiaalimpact van klimaattransitie verlagen

Volgens de geactualiseerde versie (mei 2023) van het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP) 2021-2030 moet Vlaanderen de uitstoot van broeikasgassen in niet-ETS-sectoren (sectoren die niet onder het Emissions Trading System vallen: transport en mobiliteit, landbouw, niet-ETS industrie en afval) tegen 2030 met 40 % verlagen ten opzichte van 2005. Specifiek voor het personenverkeer zou de reductie 55 % moeten bedragen. Dat houdt in dat het personenverkeer in 2030 nog maximaal 4,6 Mton CO2-equivalenten mag uitstoten. Hoe realiseren we die transitie zonder ons materiaalverbruik verder omhoog te stuwen?

Toekomstscenario’s

In 2020 en 2021 liet de OVAM al eens verschillende toekomstscenario’s voor het Vlaamse wagenpark analyseren om te bekijken hoe de klimaatdoelstelling bereikt kan worden, rekening houdend met de voorraad aan (kritieke) materialen in onze economie. In de periode 2022-2023 lieten we nieuwe scenario’s opstellen en berekenen, in consultatie  met sectorfederatie Febiac en het beheerorganisme Febelauto. 

De drie nieuwe scenario’s gaan alle drie uit van meer thuis- en telewerk, meer autodelen, een kleiner wagenpark en een versnelde introductie van de volledig elektrische wagen. Alleen de mate waarin die veranderingen gebeuren verschilt. De nieuwe scenario’s worden vergeleken met het ‘business as usual’-scenario (meer auto’s, meer kilometers, meer elektrische wagens) en het ‘zero emission’-scenario (meer auto’s, meer kilometers, een snelle omschakeling naar elektrische wagens).

Batterijen hergebruiken of herbestemmen

De nieuwe scenario’s maken duidelijk dat de klimaatdoelstellingen alleen haalbaar zijn mits een combinatie van maatregelen: meer autodelen, minder autokilometers en een wagenpark dat bestaat uit veel groene wagens (elektrisch of op waterstof). Scenario 2, waarin het wagenpark verkleint en de persoonskilometers het meest worden teruggebracht, realiseert de grootste afname in emissies doorheen de jaren, zowel globaal als voor Vlaanderen.

Vervolgens werd de materiaalimpact van de nieuwe scenario’s in kaart gebracht. . Voor materialen zoals kobalt, lithium en nikkel realiseren de nieuwe scenario’s in een ‘closed loop’ systeem (enkel recyclage) tegen 2030 een reductie van 15 tot 20 % in de materiaalvraag (ten opzichte van het zero emission-scenario). 

Daarnaast kunnen we de materiaalimpact verder reduceren door batterijen uit elektrische voertuigen te hergebruiken (in dezelfde toepassing) of te herbestemmen (in een nieuwe toepassing). Batterijen die nog in prima staat zijn, kunnen opnieuw in een elektrisch voertuig worden ingezet. Batterijen die geen voertuig meer kunnen aanjagen, kunnen wel nog gebruikt worden in minder veeleisende toepassingen, zoals stationaire batterijen om de energie van zonnepanelen op te slaan. In een dergelijk ‘open loop’ systeem kan de hoeveelheid ingezet secundair materiaal in de economie nog verhoogd worden.

>> Lees het volledige circulaire materialenverhaal