Hoe afgedankte voertuigen correct beheren als lokaal bestuur?

Lokale besturen worden ongetwijfeld geconfronteerd met voertuigen in een slechtere staat of oudere voertuigen binnen uw grondgebied. Wanneer zijn deze voertuigen als ‘afvalstof’ te beschouwen? Wat zijn de verplichtingen als het om afvalstoffen gaat? Wat met achtergelaten voertuigen? Wat is een duurzame oplossing voor dienstwagens waarvan u zich wenst te ontdoen? Het is absoluut noodzakelijk om in elke situatie de juiste stappen te ondernemen. Febelauto vzw, in samenwerking met de OVAM en VVSG, wilt u hierover informeren en indien nodig begeleiden.

Wettelijke verplichtingen

Zowel de eigen dienstvoertuigen als de achtergelaten voertuigen in het beheer van steden en gemeenten, kunnen afgedankte voertuigen zijn. Ook steden en gemeenten moeten voldoen aan een aantal wettelijke verplichtingen inzake het beheer van deze afgedankte voertuigen. 

Op de website van de OVAM vindt u informatie over: 

• Wat zijn afgedankte voertuigen? 
• Specifieke regels over achtergelaten voertuigen. 

Steden en gemeenten mogen dus wettelijk gezien deze ‘afgedankte voertuigen’ niet zomaar verkopen aan een willekeurige partij. Een afgedankt voertuig moet verwerkt worden in een hiertoe door de OVAM erkend centrum. De erkende centra depollueren, ontmantelen en vernietigen de afgedankte voertuigen op een gecontroleerde en milieuverantwoorde wijze. U vindt de volledige lijst van 109 door de overheid erkende centra die in België actief zijn, terug op de website van Febelauto.  
 
93,5 % van de afgedankte voertuigen wordt gerecycleerd!

In België zorgen deze erkende centra ervoor dat 93.5 % (2023) van de afgedankte voertuigen worden gerecycleerd en 97.7 % wordt gevaloriseerd. Dit is een topresultaat binnen Europa gerealiseerd door sterke investeringen van de Belgische industrie in de recyclagetechnologie en door de goede samenwerking tussen alle partijen in de hele keten van voertuigen. 

Tegen de ‘verhuizing’ van de CO2-uitstoot

Naast de wettelijke verplichtingen zijn er ook argumenten om als stad of gemeente nog een stap verder te gaan en het voorbeeld van de Vlaamse regering hierin te volgen. De Vlaamse regering past sinds 2021 een specifieke omzendbrief toe om de zogenaamde ‘verhuizing’ van de CO2-uitstoot tegen te gaan.

We moeten vermijden dat de oudste en meest vervuilende dienstwagens, die vervangen werden door meer ‘groene’ wagens, verkocht worden aan een willekeurige partij om zo elders in de wereld verder te vervuilen. Als de meest vervuilende voertuigen, met een beperkte resterende levensduur, geëxporteerd worden, dan eindigt het leven van deze auto’s vaak op plaatsen waar weinig of geen recyclage of grondstoffenrecuperatie gebeurt. De Vlaamse overheid wil dit vermijden en laat de meest vervuilende dienstvoertuigen recycleren in eigen land.

Wat betekent dit concreet? 

Dienstvoertuigen van Vlaamse overheidsdiensten die aan bepaalde criteria voldoen, mogen niet als tweedehands voertuig verkocht worden, maar moeten verplicht ingeleverd worden bij een door de OVAM erkend centrum. Het erkend centrum levert als bewijs hiervan een certificaat van vernietiging af. Het gaat om dieselwagens van euronorm 4 en lager, en benzine- en LPG-wagens van euronorm 2 en lager. Andere dienstvoertuigen kunnen wel nog vrij verkocht worden op de tweedehandsmarkt. 

Als stad of gemeente kan u de bepalingen van deze omzendbrief overnemen in uw stedelijk of gemeentelijk wagenparkbeleid. We raden aan om dit te doen en om hierover te communiceren naar uw inwoners. Zo kunnen we burgers er toe aanzetten om na te denken over de recuperatie van grondstoffen en materialen en de circulaire economie een concrete invulling geven. 

Een milieuverantwoord wagenparkbeleid brengt bovendien ook meer coherentie in uw klimaatbeleid. U toont dat u als lokaal bestuur niet enkel inzet op uw ‘eigen’ zuivere lucht, maar dat voor u het globale klimaat telt. 

Voorbeeldrol en controles

De OVAM zal in de toekomst controles uitvoeren om erop toe te zien dat ook het beheer van ‘afgedankte voertuigen’ door steden en gemeenten gebeurt volgens de geldende wettelijke bepalingen. 

Febelauto, de OVAM en VVSG zijn overtuigd van het belang dat steden en gemeenten hierin een voorbeeldrol opnemen. Indien u als stad of gemeente kiest voor een ‘circulair wagenparkbeheer’, draagt dit bij tot een circulaire economie in Vlaanderen en kan dit inspirerend zijn naar uw burgers, ondernemingen en andere wagenparkbeheerders toe. 

Meer informatie?

Als u nog vragen heeft, kan u altijd contact opnemen met Febelauto vzw – contactpersoon: Griet Van Kelecom via griet.vankelecom@febelauto.be.