Regeneratis: nieuwe resultaten van Europese projectwerking rond stortplaatsen

In het najaar van 2023 werd het Interreg-project Regeneratis afgerond. Samen met negen partners deed de OVAM onderzoek naar de herwinningsmogelijkheden van grondstoffen op metallurgische sites en hun bijhorende stortplaatsen. 

Metallurgische afvalstromen, zoals schroot of afval met een hoog ijzergehalte, worden vandaag standaard behandeld en gezuiverd voor ze gestort worden. Helaas is dat niet altijd zo geweest. Daardoor hebben heel wat metallurgische sites en hun bijbehorende stortplaatsen nog potentieel voor urban mining: het terugwinnen van waardevolle grondstoffen en materialen. De Regeneratis-website biedt diverse toepassingen voor gebruikers die valorisatiemogelijkheden zoeken. Daarnaast belicht de site ook de alternatieven voor terreinonderzoek en biedt ze advies rond historisch onderzoek. Tijdens het project besteedde de OVAM vooral aandacht aan de opportuniteiten en drempels bij de procesvoering. 

13 jaar Europese projectwerking

Binnen de Europese projectwerking besteedt de OVAM al dertien jaar aandacht aan de mogelijkheden van (voormalige) stortplaatsen. Het startschot werd gegeven in 2010, toen de directieraad het Enhanced Landfill Mining (ELFM)-programma goedkeurde. Dat staat voor het veilig conditioneren, ontgraven en geïntegreerd valoriseren van gestorte afvalstromen in zowel materialen als energie. Daarbij gebruiken we innovatieve, transformatieve technologieën en respecteren we strenge sociale en ecologische criteria.

De conceptnota rond het lange-termijnbeheer van stortplaatsen werd in 2015 goedgekeurd door de Vlaamse regering. Dit innovatieve beheermodel gaf invulling aan het Regeerakkoord 2014-2019 en aan de Visienota 2050. Intussen werd deze beleidsvernieuwing internationaal verder ontwikkeld, afgetoetst en gelanceerd als Dynamic Landfill Management (DLM) of Duurzaam Voorraadbeheer van Stortplaatsen. 

In het Interreg-project COCOON werkte de OVAM samen met partners uit zes EU-lidstaten om beleidsmatige ideeën en ervaringen uit te wisselen. Tijdens het Interreg-project Rawfill ontwierpen we beslissingsmodellen waarbij we ook keken naar innovatieve mogelijkheden van terreinverkenning. Naast die projectwerking leverde de OVAM ook bijdragen aan EU-onderzoeksprojecten rond landfill mining zoals New-Mine en Minea.

Belangrijke resultaten

Anno 2023 wordt duidelijk welke impact de onderzoeksprojecten gehad hebben op de werking van de OVAM. Op het vlak van inventarisatie werd de databank niet enkel aangevuld, maar ook beschikbaar gemaakt via INSPIRE. Zo zijn ongeveer 2 500 sites online raadpleegbaar. Aansluitend ontwikkelden de OVAM en VITO (de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) een Kansenverkenner Stortplaatsen. Hiermee kunnen geïnteresseerden de ontwikkelingskansen van een stortplaats bekijken. De nieuwe beleidslijn rond een duurzame invulling voor oude stortplaatsen is op die manier in volle ontwikkeling.