Biomassa

Houtafval

Houtafval is één van de grootste biomassa-afvalstromen die bij huishoudens en bedrijven vrijkomt.

Wat verstaat de OVAM onder houtafval?

Houtafval is één van de grootste biomassa-afvalstromen die bij huishoudens en bedrijven vrijkomt.

Volgende stromen worden door de OVAM beschouwd als houtafval:

  • houtafval van de primaire verwerking, dit wil zeggen het houtafval van boomzagerijen en fineerbedrijven die hun grondstoffen rechtstreeks uit de bosexploitatie betrekken;
  • houtafval van de secundaire verwerking (plaatproductie, houtveredeling);
  • houtafval van de eindverwerking: houtafval dat vrijkomt bij de productie van meubels, verpakkingen, constructiehout, schrijnwerk…;
  • houtafval van bedrijven: bouw- en sloophout, verpakkingen, meubilair;
  • houtafval van huishoudens: bouw- en sloophout, meubilair, tuinhout zoals: houten schuttingen of hout van tuinhuizen…;
  • houten spoorwegdwarsliggers.

Snoeihout en boomstronken vallen onder de houtige fractie van  groenafval. 
Voor meer informatie over opslag en verwerking groenafval, kan u terecht op de pagina over groenafval (link maken naar betreffende pagina).

Indeling houtafval

Naargelang de herkomst, behandeling en toepassing, kunnen de eigenschappen van houtafval sterk verschillen.

Op basis van deze eigenschappen zijn houtafvalstromen, zowel in de wetgeving als in de handel  ingedeeld in een aantal categorieën.
De VLAREM-wetgeving definieert 3 soorten houtafval:  'onbehandeld', 'niet verontreinigd behandeld' en 'verontreinigd behandeld' houtafval.

In de handel spreekt men echter van A-, B-, en C-hout.

Onderstaande tabel geeft aan hoe de commerciële termen en de wettelijke definities zich ten opzichte van elkaar verhouden:


 

 Onbehandeld houtafval:

Onbehandeld houtafval is houtafval dat enkel een mechanische behandeling heeft ondergaan. Voorbeelden zijn:

  • Paletten*
  • Fruitkisten*

* beide stromen bestonden oorspronkelijk enkel uit onbehandeld houtafval. Ondertussen zijn de tussenblokjes bij paletten en de bodems van fruitkistjes vaak spaanplaten.

Onbehandeld houtafval moet als materiaal ingezet worden in bijvoorbeeld spaanplaten of als stalstrooisel. Aangezien onbehandeld houtafval onder het verbrandingsverbod valt, mag deze stroom niet worden verbrand. Enkel bedrijven waarbinnen het onbehandeld houtafval ontstaat in hun productieproces (schrijnwerker, zagerij, …) mogen de onbehandelde houtafvalstroom verbranden voor het verwarmen van woon- of werkplaatsen of voor de warmte in het productieproces.

Niet verontreinigd behandeld houtafval:

Niet verontreinigd behandeld houtafval is houtafval dat geverfd of vernist is of plaatmateriaal. Dit houtafval voldoet aan de samenstellingsvoorwaarden uit artikel 5.2.3bis4.8 van VLAREM II. Voorbeelden zijn:

  • spaanplaat
  • OSB (oriented strand board)
  • multiplex
  • MDF (medium density fibreboard)
  • geverfde, gelakte of geverniste houten ramen en deuren

Tussen de verschillende verwerkingsopties van niet verontreinigd behandeld houtafval voert de OVAM geen actief sturend beleid. Met andere woorden we laten de markt spelen.
Niet verontreinigd behandeld houtafval kan gedeeltelijk worden ingezet in de spaanplaatproductie, of voor de productie van actief kool. Daarnaast wordt ook energetische valorisatie toegelaten.

Verontreinigd behandeld houtafval:

Verontreinigd behandeld houtafval is houtafval dat ten gevolge van een behandeling met houtbeschermingsmiddelen of door het aanbrengen van een beschermingslaag, gehalogeneerde organische verbindingen of zware metalen kan bevatten. Voorbeelden zijn:

  • hout geverfd met loodverf
  • chemisch behandeld hout, zoals hout voor buitenspeeltuigen, carports of tuinschermen
  • treinbielzen

Verontreinigd behandeld houtafval kent geen materiaaltoepassing. Deze houtafvalstroom moet energetisch gevaloriseerd worden.

Verwerken van houtafval

Hout is een beperkt beschikbare grondstof. Het is daarom belangrijk dat het zo lang mogelijk in de biomassakringloop blijft en haar waarde behoudt. Volgens de cascade van waardebehoud bestaat de strategie om biomassa(rest)stromen hoogwaardig in te zetten uit meer preventie, meer selectieve inzameling en meer hoogwaardige valorisatie. Voor houtafvalstromen afkomstig va industrie en huishoudens betekent dit:

Preventie en hergebruik. Ecodesign, upcycling, reparatie en hergebruik zijn een prioriteit. Ze zijn cruciaal om te voorkomen dat houtproducten worden afgedankt;

Selectieve inzameling. Houtafval uit huishoudelijk en bedrijfsafval krijgt na selectieve inzameling of

nasortering een herbestemming als materiaal of energiebron;

Valorisatie. De valorisatiestap bij houtafval zit in recyclage en innovatieve materiaaltoepassingen.

Energietoepassingen zijn de allerlaatste optie en vormen een sluitstuk voor niet-recycleerbare

houtafvalstromen.

Onderstaande figuur visualiseert de concrete verwerkingshiërarchie voor deze kringloop.


 

Figuur: Cascade voor de kringloop hout(rest)stromen van industrie en huishoudens

Wat te doen met treinbielzen, houten paletten?

Houten paletten zijn onbehandeld houtafval en vallen dus onder het verbrandingsverbod. Toch worden deze paletten vaak door werknemers meegenomen naar huis om daar te dienen als brandhout.

Houten paletten die kunnen hersteld worden zijn voor de OVAM geen afvalstof.

Bedrijven kunnen hun houten paletten ter beschikking stellen van particulieren voor hergebruik, bijvoorbeeld voor het maken van tuin of andere meubelen.

Treinbielzen die rechtstreeks kunnen hergebruikt worden, zijn volgens de OVAM geen afvalstoffen. Onder hergebruik valt ondermeer het gebruik als afsluiting, in de tuinbouw, op secundaire spoorwegen, …. .

Beschadigde treinbielzen  worden wel als afvalstoffen aanzien, meer bepaald als gevaarlijke afvalstoffen. De opslag ervan moet dan ook vergund worden onder een afvalstoffenrubriek.

Treinbielzen kunnen als ze afvalstof zijn niet als materiaal gerecycleerd worden. Ze worden energetisch gevaloriseerd.

Vragen? Laat het ons weten via het contactformulier .

Team Bio