Wat is een evenement?

Een evenement is een eenmalige of een periodieke gebeurtenis op het gebied van kunst, cultuur, sport, festiviteit of volksvermaak. De gebeurtenis wordt publiek aangekondigd en is voor iedereen toegankelijk, al dan niet tegen betaling. Ze gaat door op een welbepaald tijdstip en is tijdelijk. De locatie kan zich zowel op publiek als op privaat terrein bevinden. Het evenement kan zowel in de openlucht doorgaan als in een gesloten ruimte. Uitzonderingen zijn:

• Reguliere markten die eerder functioneel zijn en gericht op de verkoop van goederen en etenswaren voor thuisconsumptie. Ze worden niet gezien als een evenement. Voorbeelden zijn de wekelijkse of maandelijkse markt. Er worden beduidend minder dranken en etenswaren aangeboden voor onmiddellijke consumptie.
• Activiteiten met een permanent karakter zoals pretparken, dierentuinen, terrassen verbonden aan een café of restaurant. Ook de reguliere werking van een zwembad, sporthal, recreatiedomein, kerk, en dergelijke.

Kan de lokale, provinciale of Vlaamse overheid op eigen evenementen de standhouders verplichten om met herbruikbaar drink- en/of- eetgerei te werken?

Ja. Vlaamse overheden en lokale besturen zijn sinds 2020 zelfs verplicht om in de eigen werking en op de door hen georganiseerde evenementen met herbruikbaar drinkgerei en sinds 2022 met herbruikbaar eetgerei voor bereide voedingsmiddelen te werken.

Het betreft evenementen die vanuit een gewestelijk/provinciaal of gemeentelijk initiatief zelf door de overheid worden georganiseerd of door een organisatie waarop de overheid een dominerende invloed uitoefent. Er is een vermoeden van dominerende invloed als de organisatie voor 50% of meer van het kapitaal of de stemrechten rechtstreeks of onrechtstreeks in handen is van de administratieve overheid. Bijvoorbeeld een vzw organiseert de evenementen voor de gemeente. Wanneer de raad van bestuur van deze vzw voor 50% of meer bestaat uit gemeenteraadsleden en/of voor 50% of mee gefinancierd wordt door de gemeente, beschouwen we de evenementen van de vzw als overheidsevenementen.

Het kan ook gaan om evenementen waarbij de overheid of de organisatie waarop de overheid een dominerende invloed uitoefent, zelf bepaalt hoe de catering verloopt door hierover afspraken of instructies te geven. Bijvoorbeeld door een overheidsopdracht voor cateringaanbieders te plaatsen, een oproep voor standhouders te plaatsen waarop ze kunnen intekenen, een beheersovereenkomst te maken met een externe partij waarin afspraken over catering in staan opgenomen een charter, een reglement,... 

Moeten horeca en lokale handel in evenementenzones de wetgeving op herbruikbaar cateringmateriaal naleven?

Horeca en lokale handel wiens werking in het gebied van de evenementenzone liggen, maken niet noodzakelijk deel uit van het evenement. Zij oefenen hun reguliere werking uit. Dit verandert als zij bijvoorbeeld met een buitentoog aangeven dat ze effectief deel uitmaken van het evenement, of als de lokale overheid dit anders bepaalt.
 

Moeten drankaanbieders op een kermis, braderij of markt de wetgeving op herbruikbaar cateringmateriaal naleven?

Dat hangt ervan af of de gebeurtenis als een evenement wordt beschouwd of niet. Kermissen, kerstmarkten, jaarmarkten en sommige avondmarkten worden in de wetgeving beschouwd als een evenement en moeten dus de wetgeving op herbruikbaar cateringmateriaal naleven. Reguliere markten met een terugkerend karakter, die op vaste en geregelde tijdstippen tijdens het hele jaar doorgaan, worden door de wetgever niet als evenement aanzien.​​
Bij twijfel kan u de beslissingsboom evenementen raadplegen.

Moet de drankaanbieder op een evenement zelf herbruikbare bekers en/of herbruikbaar cateringmateriaal aankopen?

De eventorganisator moet zorgen voor de nodige afspraken met alle aanbieders van dranken binnen een afgebakende evenementenzone. Hij is de eindverantwoordelijke voor de naleving van de regels over bekers en drankverpakkingen. Contacteer dus de eventorganisator als het u niet duidelijk is welke afspraken er gelden.

Mag de cafetaria van de sporthal, het zwembad of de buitenschoolse kinderopvang nog wegwerp cateringmateriaal aanbieden?
 

De uitbater is geen lokale of Vlaamse overheid
Hij mag nog drank in petflesjes en blik aanbieden op voorwaarde dat voldoende pmd-vuilnisbakken een goede sortering garanderen.
Organiseert de uitbater een evenement op deze locatie? Dan is dit een evenementen, niet georganiseerd door een overheid of lokaal bestuur en is de wetgeving van toepassing.

De uitbater is een lokale of Vlaamse overheid
​​​​​​​Hij mag zowel op eigen evenementen als in de interne werking geen dranken of bereide voedingsmiddelen serveren in eenmalige verpakkingen. Het begrip "interne werking" interpreteert de OVAM als “op de eigen bureaus, voor het eigen personeel ...”.
Bij inrichtingen zoals een zwembad, een sporthal of buitenschoolse kinderopvang waar zowel internen als externen drank consumeren of eten, moet bekeken worden wie het hoofdaandeel in de cateringafname op zich neemt. Als het merendeel externen zijn, mogen éénmalige drankverpakkingen en éénmalig cateringmateriaal nog aangeboden worden, mits voldoende pmd-vuilnisbakken. 

Mag het OCMW nog maaltijden aanbieden in wegwerpverpakkingen?

De wetgeving is enkel geldig voor de evenementen en de interne werking van lokale besturen en Vlaamse overheden. Het begrip "interne werking" interpreteert de OVAM als “op de eigen bureaus, voor het eigen personeel,…’ 
Bij overheidsdiensten zoals een OCMW moet bekeken worden wie het hoofdaandeel in de cateringafname op zich neemt. Als het merendeel externen zijn -wat meestal het geval is-, mogen éénmalige voedselverpakkingen nog aangeboden worden. Anders niet. 

Mag een cateraar herbruikbare verpakkingen voor voedingswaren van klanten aanvaarden?

De voedselwetgeving staat dit toe en het FAVV moedigt dergelijke duurzame initiatieven aan, onder volgende voorwaarden:

• De klant brengt een schone verpakking (beker, maaltijdbox…) mee. De reinheid van de verpakking is de verantwoordelijkheid van de klant.
• De verpakking is geschikt voor voedingswaren. Het pictogram met vork en glas geeft dat aan.
• Het verpakkingsmateriaal is geschikt voor het specifieke gebruik. Een warme maaltijd vereist bijvoorbeeld een verpakking die resistent is tegen warmte en zure voedingsmiddelen worden beter niet verpakt in aluminium wegens een risico op chemische reactie.
• De verkoper is verantwoordelijk voor de netheid en de hygiëne van toonbank, etalage en materiaal.  
• De klant is verantwoordelijk voor de voedingswaren in de verpakking, eens deze zijn overhandigd in de verpakking die hij aanbiedt.

Meer info leest u op de webpagina’s van het FAVV.

Hoe bewijst de eventorganisator de 95% inzameling van eenmalige drankverpakkingen?

Eventorganisatoren zijn volgens artikel 5.3.12.1 van het VLAREMA verplicht om herbruikbare bekers te gebruiken. Indien organisatoren ervoor kiezen om deels of volledig met eenmalige drankrecipiënten te blijven werken moet hiervan minimaal 95% van de geserveerde verpakkingen ingezameld worden voor recyclage. De bewijslast hiervoor ligt bij de organisator.
De OVAM zet de organisator op weg met een leidraad om dit te behalen. 

Hoe reinig ik herbruikbaar cateringmateriaal?

a) Algemene aandachtspunten

• Zorg steeds voor een goede scheiding tussen vuile en propere afwas;

• Voer na het reinigen een visuele controle uit en verwijder gebarsten, verkleurd of beschadigd cateringmateriaal;

• Berg afgewassen materiaal zo snel mogelijk op en buiten het bereik van stof, contaminatie en liefst op een koele en dampvrije plaats;

• Ontsmettingsmiddelen, biociden, gebruiken kan (het is niet verplicht om deze te gebruiken), maar alleen als deze geschikt zijn om met levensmiddelen in contact komen, voor het specifieke materiaal en de toepassing. Lees aandachtig de voorschriften van de fabrikant.

b) Industrieel afwassen:
Industrieel afwassen door een professionele dienstverlener verdient de voorkeur boven machinaal of manueel afwassen omwille van hygiëneredenen. Er is een ruim aanbod van industriële afwasservices in Vlaanderen aanwezig. Een overzicht van professionele leveranciers vindt u hier.

c) Machinaal afwassen:
Na industrieel, verdient machinaal afwassen de voorkeur boven manueel afwassen. In een afwasmachine:

• Is de temperatuur van het water hoger dan de temperatuur bij het manueel afwassen;

• Kunnen specifieke reinigings- en spoelmiddelen gebruikt worden (efficiënter maar agressiever voor de handen);

• Wordt het gebruik van vaatdoeken, sponsjes of borsteltjes vermeden;

• Is de contacttijd met het water langer en bent u zeker dat resten van detergenten en spoelmiddelen bij het naspoelen degelijk afgespoeld zijn;

• Is daarentegen wel een voorwas vereist.

Meer info over machinaal afwassen in G-023 van het FAVV deel 1 op p. 39/55.

d) Indien u er toch voor kiest om manueel af te wassen:

• Houd de temperatuur van het afwaswater zo hoog mogelijk, dit is de maximale temperatuur die nog draaglijk is voor de handen;

• Ververs het waswater telkens wanneer nodig;

• Gebruik (ecologische) detergent. Deze dient voedingsgeschikt te zijn en niet agressief voor de herbruikbare bekers (vraag eventueel na bij uw leverancier welke detergenten geschikt zijn);

• Doseer het detergent op de juiste manier (volgens de aanbevelingen van de producent);

• Gebruik zachte sponsen. Harde borstels beschadigen de herbruikbare kunststoffen materialen (zowel polycarbonaat als polypropyleen);

• Spoel na met drinkbaar en zo heet mogelijk water (net verdraagbaar voor de handen);

• Gebruik altijd een afwasbak met gescheiden compartimenten voor de afwas en de naspoeling;

• Hernieuw regelmatig het afwasmateriaal zoals sponsjes, borstels, vaatdoeken,…;

• Stel de afgewassen onderdelen zodanig, dat het uitlekken en drogen vlot kan verlopen;

• Beperk het afdrogen met een handdoek tot een strikt minimum. Luchtdroging verdient de voorkeur. Dit kan via een ‘piramidesysteem’: stapel het schone maar nog natte cateringmateriaal op elkaar waarna het door de lucht droogt. Indien het gebruik van handdoeken niet te vermijden is, neem dan steeds propere handdoeken. Was ze na gebruik op 60°C. Laat ze niet drogen om opnieuw te gebruiken;

• Was uw handen alvorens afgewassen herbruikbaar cateringmateriaal aan te raken en beperk het tot een minimum;

• Garandeer dat de afgewassen bekers droog en hygiënisch zijn alvorens ze op te bergen! Opgelet: kunststof droogt moeilijker dan glas of porselein. De kans op schimmelvorming bij manuele droging is daardoor groot. Drogen in vaatwaskorven of industrieel eindreinigen is sterk aanbevolen;

Meer info over reiniging van materiaal vindt u in hetPraktijkhandboek autocontrole voor de B2C-sectoren van het FAVV op p.46.
Meer info over vaatwas van klein materiaal in G-023 van het FAVV deel 1 op p. 38-40/55.

Hoe werk ik met herbruikbaar cateringmateriaal?

OVAM stelt een praktische handleiding, infofiches en stappenplannen per type event ter beschikking op zijn ‘Aan de slag-pagina’.

Welke voordelen heeft de herbruikbare beker tov de wegwerpvariant?

Financieel:
Herbruikbare bekers vragen in eerste instantie een inspanning (lenen, huren, wassen), maar ze brengen ook op:

• Lagere personeelskosten (40 tot 50% minder uren opruimwerk, minder werklast voor het ecoteam). Dit compenseert het extra werk ter plekke (bv. afwas of handling aan de toog) ten dele.

• Lagere verwerkingskosten afval (volume afval vermindert drastisch).

• Mogelijke opbrengst via stukje niet-recupereerbare waarborg of via waarborg van niet-teruggebrachte bekers

Bereken uw kosten en opbrengsten van herbruikbare bekers via de simulatietool.
Netheid terrein:
Bovendien neemt de netheid van het terrein toe. Op en rond het terrein blijft het properder, omdat er minder zwerfvuil van wegwerpbekers rondslingert. Het resulteert in een aangename evenementervaring en het bevordert bovendien de relaties met de buurtbewoners van het evenement en met de eigenaar van het terrein.
Kwalitatievere drinkbeleving:
Herbruikbare bekers (of echt vaatwerk) zorgen voor een kwalitatievere drinkbeleving. Er zijn stijlvolle herbruikbare bekers op de markt. De gebruikers hebben een aangenamere drinkervaring die dicht aanleunt tegen glas. Omdat de herbruikbare bekers dikker zijn, blijft koude drank langer fris.

Is eetgerei uit composteerbaar, biogebaseerd matariaal, zoals PLA, of karton een alternatief voor wegwerp eetgerei?

Wegwerp cateringmateriaal is op evenementen van Vlaamse overheden en lokale besturen of in de eigen werking van Vlaamse overheden en lokale besturen sinds 1 januari 2022 niet meer toegestaan.​​​​​​​ Enkel op niet-overheidsevenementen kan dit nog ingezet worden.
 

Composteerbaar of biogebaseerd (PLA) eetgerei op niet-overheidsevenementen
Deze materialen zijn gemaakt uit hernieuwbare grondstoffen, maar in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, kan dergelijk materiaal niet natuurlijk composteren. Bovendien bevat het zogenoemd natuurlijk eetgerei vaak al dan niet bekende chemische toeslagstoffen. Daarnaast kunnen ze ook niet via de reguliere kanalen voor selectieve inzameling naar recylage gebracht worden. U zal steeds een aparte verwerker moeten aanstellen. Zoniet, moet dit materiaal volgens de geldende sorteerregels bij het restafval om verbrand te worden.
De verwerkingscapaciteit van dit materiaal is in België erg beperkt. Afhankelijk van de locatie van het evenement kan er dus extra mobiliteitsdruk optreden. Bijgevolg is het materiaal niet geschikt voor kleine evenementen. Informeer u steeds bij de verwerker(s) alvorens voor dit materiaal te kiezen.
Lees meer info over bioplastics en composteerbare (en vergistbare) kunststoffen.

​​​​​​​Kartonnen eetgerei op niet-overheidsevenementen
Karton bevat meestal een kunststoffen binnenlaag om lekkage van vloeistoffen te voorkomen. Deze kunsstof coating bemoeilijkt de recyclage en bovendien is recyclage vaak helemaal niet mogelijk door nog aanwezige voedingsresten, ook al bestaat het eetgerei uit 100% uit karton of papier. Afval van evenementen is bedrijfsfval, u zal dus steeds een aparte verwerker moeten aanstellen en de mogelijkheden bekijken. Indien de afvalverwerker de fractie niet kan verwerken, behoort het eetgerei tot het restafval.
​​​​​​​
U kan steeds kiezen voor herbruikbaar eetgerei via dezelfde werkwijze als de herbruikbare bekers.

Zijn kartonnen, composteerbare of biogebaseerde (PLA) bekers nog toegelaten op evenementen??

Neen. Deze bekers zijn wegwerpmateriaal en zijn volgens de Vlaamse wetgeving cateringmateriaal op geen enkel evenement nog toegestaan. Vlaamse overheden en lokale besturen mogen deze ook niet meer gebruiken in hun eigen werking.

Zijn herbruikbare bekers hittebestendig?

a) voor de industriële wasmachine?
Herbruikbare bekers zijn bestand tegen warme temperaturen en kunnen dus industrieel gereinigd worden. Een standaard industriële vaatwasser wast en spoelt de bekers grondig, maar droogt ze niet. Kunststof absorbeert de warmte niet goed en kan daardoor niet snel opdrogen. Het grondig drogen, al dan niet met de hand, van de bekers na het wassen is een absoluut aandachtspunt om contaminatie te voorkomen.
b) om warme dranken in te serveren?
PC en PP-bekers zijn hittebestendig en geschikt voor allerhande warme dranken zoals koffie, thee, glühwein en chocomelk.
Indien u een keuze maakt tussen beide materialen is PP voor warme dranken beter geschikt omwille van de samenstelling van de kunststof.

Wat met stockage van herbruikbare bekers?

Sommige bekerleveranciers/afwasservices bieden stockageruimte aan.
Indien gekozen wordt om stockage zelf te organiseren, hou dan rekening met het volgende:
Extra opslag op het terrein:
Herbruikbare bekers nemen meer plaats in dan wegwerpbekers. Voorzie voldoende opslagruimte. Ter vergelijking (standaard beker 25cl):

• Een europallet (80x120 cm) wegwerpbekers: 40.000 tot 60.000 bekers,

• Een europallet herbruikbare bekers, in elkaar gestapeld in bakken: 6.000 tot 8.000 bekers,

• Een europallet herbruikbare bekers, apart gestapeld in korven: +/-1.500 bekers

Herbruikbare bekers die eenmalig worden gebruikt op het evenement en dus niet worden gewassen op het terrein, vereisen zes tot 25 keer meer plaats backstage dan wegwerpbekers. Wanneer de bekers wel ter plekke worden afgewassen, zal er twee tot zes keer meer plaats nodig zijn.
Meer info vindt u in de handleiding herbruikbare bekers (BE; 2021). Deze vindt u terug in onze downloads onderaan de pagina.

Wat met veiligheid en herbruikbare bekers?

a) Zijn herbruikbare bekers breekbaar en dus mogelijk gevaarlijk?
De breekgevoeligheid van herbruikbare bekers is doorgaans beperkt en afhankelijk van de dikte en het type materiaal. Vraag op voorhand inlichtingen aan de leverancier.
Indien schade optreedt, vallen de bekers uiteen in grote brokken, niet te vergelijken met scherpe glasscherven.
Dankzij het gebruik van een waarborg worden bekers teruggebracht naar een inzamelpunt, waardoor het rondzwerven van bekers met bijbehorende risico’s bovendien minimaal is.

b) Wat als er gegooid wordt met herbruikbare bekers? Bijvoorbeeld in voetbalstadia.
Maatregelen zoals een strengere sanctionering, een camerasysteem voor vaststelling van overtredingen of een beker met het logo van de eigen club ontmoedigen de neiging tot gooien.
Daarnaast bestaan er speciaal ontworpen bekers. Bijvoorbeeld bekers die zichzelf ledigen tijdens het gooien, waardoor de kans op verwondingen daalt. Een ander voorbeeld zijn bekers die de eigenaar identificeren dankzij een chip. Het gebruik van deze gepersonaliseerde bekers ontmoedigt potentieel misbruik.

Ik ben een jeugdvereniging, waar kan ik terecht voor informatie rond bekers?

• Stappenplannen en hoe aan herbruikbaar cateringmateriaal komen op de ‘Aan de slag-pagina’ en ‘Gidsen rond duurzaamheid-pagina’ van de groenevent website;
• ikorganiseer.be/organiseren/herbruikbare-bekers-bestek-en-borden, een websitepagina van Formaat en 7 andere partners, biedt uitgebreide info over de wetgeving, herbruikbare bekers, bestek en borden

​​​​​​​Zijn maaltijdverpakkingen van biogebaseerde materialen, zoals karton en bagasse, of biogebaseerde kunststoffen, zoals PLA, een volwaardig alternatief voor eenmalige plastic verpakkingen?

De verpakkingen bestaan nog steeds uit wegwerpmateriaal. Het voordeel is dat de verpakkingen gemaakt zijn uit hernieuwbare grondstoffen. Maar in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, kunnen dergelijke maaltijdboxen niet natuurlijk composteren of via de reguliere kanalen voor selectieve inzameling (PMD of GFT) naar recyclage gebracht worden.
Indien de verpakkingen toch in het PMD belanden, verstoren ze het sorterings- en recyclageproces. Indien ze in het GFT belanden verstoren ze de vergistings- of composteringsmachine. U zal dus steeds een aparte verwerker moeten aanstellen. Zoniet worden deze maaltijdverpakkingen bij het restafval verwerkt in de verbrandingsoven. Herbruikbare verpakkingen blijven de meest milieuvriendelijke oplossing.
Lees meer info over bioplastics en composteerbare (en vergistbare) kunststoffen.