OVAM brengt ruim 2500 oude stortplaatsen in kaart voor sanering en hergebruik

In Vlaanderen wordt anno 2022 minder dan 2 % van het afval gestort. Vlaanderen staat daarmee aan de Europese top en slaagt erin om de minst wenselijke vorm van afvalverwerking tot een absoluut minimum te beperken. Toch zadelt het verleden ons op met vele voormalige stortplaatsen. Tot aan de start van het afvalbeleid in 1981 was storten immers de meest gangbare manier van afvalverwerking. Alles samen gaat het om 2500 stortplaatsen met een oppervlakte van ruim 100 km², die onderzocht moet worden op bodemrisico’s en indien nodig gesaneerd. Maar evenzeer gaat het om nuttige ruimte die hergebruikt kan worden voor natuur, recreatie, ondernemen … Om het hoofd te bieden aan deze uitdaging en opportuniteit ontwikkelde de OVAM een aanpak voor duurzaam voorraadbeheer van stortplaatsen. Inventarisatie is een eerste en cruciale stap. Vandaag zijn al deze stortplaatsen zo goed als volledig in kaart gebracht. 

De kaart geeft de ligging van de gekende stortplaatsen in Vlaanderen weer. Ze kadert in de Europese INSPIRE-richtlijn om geografische data van overheden toegankelijker te maken, zowel voor overheden als voor particulier gebruik. Vlaanderen is daarmee een van de eerste Europese regio’s om deze informatie te ontsluiten. De kaart bevat de risicogronden met VLAREBO-rubrieken die verwijzen naar de aanwezigheid van een stortplaats (2.3.6, 2.3.7 of 2.3.11). Ze is gebaseerd op de administratieve informatie die op dit moment gekend is. Onvolledigheden of fouten zijn dus niet uitgesloten. Momenteel is de kaart enkel raadpleegbaar op de OVAM-website en nog niet downloadbaar. Via INSPIRE zal dit binnenkort wel mogelijk worden. 

Uw input om deze dynamische inventaris te verbeteren 

2500 unieke contouren op de kaart geven nog geen exacte afbakening van de stortplaatsen weer. Ze verwijzen naar de administratieve percelen waarvoor stortactiviteiten gekend zijn. Het is dus mogelijk dat meerdere unieke stortplaats-ID’s in realiteit één stortplaats vormen. Samen met de lokale besturen en op basis van de data die zij aanleveren, werkt de OVAM verder om de kwaliteit van de contouren te verbeteren. 

Hebt u nieuwe of andere gegevens over stortactiviteiten op uw grond? Neem dan contact op met uw gemeente. Als u kunt aantonen dat er op uw grond geen stortactiviteiten hebben plaatsgevonden, verwijdert de gemeente het perceel uit de gemeentelijke inventaris risicogronden. Kent u een stortplaats die niet in de inventaris staat, meld dat dan bij de gemeente of bij de OVAM. Meer informatie over deze gronden en de fase van onderzoek vindt u eveneens op www.degrotegrondvraag.be.  

Van historische last naar troef

Ruimte is schaars in Vlaanderen. Door oude stortplaatsen in kaart te brengen, zetten we een eerste belangrijke stap om deze ruimte te gaan hergebruiken. Tegen 2028 moeten alle historische stortplaatsen een eerste bodemonderzoek ondergaan hebben. Waar nodig zal de bodem gesaneerd worden. Meer dan 100 km² aan ruimte in Vlaanderen kan op die manier herbestemd worden. Recente voorbeelden tonen aan dat de mogelijkheden uiteenlopen. Zo worden vandaag de locaties ‘hergebruikt’ als bedrijventerreinen, recreatiezones, zonne-energieparken of als bos- en natuurgebied. Op initiatief van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir werd in maart 2021 nog een initiatief opgestart waarbij gemeenten hun stortplaatsen konden laten onderzoeken met het oog op herontwikkeling tot natuur- of bosgebied.