Veel gestelde vragen en antwoorden rond inzameling bedrijfsrestafval

De visuele controle die volgens afdeling 5.5 van Vlarema moet gebeuren heeft enkel betrekking op het bedrijfsrestafval en betreft een expliciete controle op sorteerfouten. Er moet dus concreet nagegaan worden of er in het restafval geen afvalstoffen aanwezig zijn die onder de sorteerplicht voor bedrijven vallen. Deze visuele controle moet gebeuren op een bepaald moment in de keten van de restafvalophaling en –verwerking. Afhankelijk van de situatie, kan dit gebeuren ter plekke bij de klant (bv. bij rolcontainers), door de IHM op een vergunde site of zelfs nog door de afvalverbrandingsinstallatie of stortplaats (bv. als het afval rechtstreeks van een afvalproducent naar deze eindverwerker wordt gebracht). In de verschillende artikels van Vlarema wordt in detail uitgelegd hoe en hoe grondig deze visuele controle precies moet gebeuren, afhankelijk van de concrete situatie. Er wordt in andere artikels ook uitgelegd wat de vervolgstappen zijn als er sorteerfouten worden opgemerkt.

De visuele controle in artikel 5.2.1.2 in Vlarem II heeft daarentegen betrekking op elke vergunde verwerker en voor alle aangevoerde afvalstoffen. Dit is dus niet beperkt tot het bedrijfsrestafval. In Vlarem II wordt expliciet gesteld dat deze visuele controle betrekking heeft op de “herkomst, oorsprong, aard en hoeveelheid” van de aangeleverde afvalstoffen. Belangrijk is alleszins dat er geen afvalstoffen worden aanvaard waarvoor de verwerker niet vergund is. In het kader van deze Vlarem-bepaling wordt voor aangevoerd bedrijfsrestafval verwacht dat een eindverwerker minstens een oppervlakkige controle doet om na te gaan dat het effectief om bedrijfsrestafval gaat en niet bijvoorbeeld om mono-stromen die niet verbrand of gestort mogen worden. In geval van stortplaatsen is het ook belangrijk op te merken dat steeds aan het stortverbod moet worden voldaan. Dat betekent dat brandbare afvalstoffen steeds geweigerd moeten worden.

Op de websites van Valipac en Fost Plus vindt u heel wat communicatiemateriaal. Geef uw klant gerust deze info door:

• algemene sorteerinfo Valipac
• de sorteerwinkel van Fost Plus

Ook de sorteerbrochure van de OVAM kan uiteraard gebruikt worden.

Ja, in dat geval geeft u, net zoals de IHM, de sorteerfouten door via het non-conformiteitenregister, daar kunt u ook aanduiden dat u het restafval rechtstreeks van de klant ontving.

U contacteert een bedrijf dat wel een vergunde site heeft die groot genoeg is om de controle voor u te doen. U spreekt met hen contractueel af dat ze de sorteerfouten voor u registreren, of dat de sorteerfouten aan u worden doorgegeven zodat u ze aan het non-conformiteitenregister kunt toevoegen.

Meldingen moeten gedaan worden binnen de 24 uur nadat ze zijn vastgesteld.

Non-conformiteiten moeten per ophaling gemeld worden, niet per container die onderdeel zijn van één ophaling. Als u bijvoorbeeld bij een ophaalronde op een bedrijf in één of meerdere rolcontainers een sorteerfout waarneemt, moet u maar één non-conformiteit opmaken voor deze ophaling en niet per container. Het kan wel gebeuren dat u op één dag meerdere individuele ophalingen doet bij eenzelfde bedrijf. In dit geval moet u voor elk van deze ophalingen een non-conformiteit opstellen, indien er een sorteerfout werd waargenomen.

Enkel als u bedrijfsrestafvalstoffen inzamelt of laat aanvoeren door een primaire afvalproducent.

Uiteraard moet u dan nog altijd een visuele controle uitvoeren op het restafval. In dit geval moet één van de bedrijven als verantwoordelijke optreden, waarmee u een contact afsluit in kader van uw informatieplicht. De non-conformiteiten registreert u op naam van dat bedrijf.

Ook bedrijfsrestafval dat ingezameld wordt via ondergrondse containers, moet voldoen aan de regels uit afdeling 5.5. Dat betekent dat dit afval moet aangeboden worden in transparante zakken en dat er bij de lediging van de container een visuele controle moet gebeuren door de inzamelaar. Non-conformiteiten moeten geregistreerd en teruggekoppeld worden naar de klant gemeld worden.

Dit geldt ook als het ondergronds systeem door meerdere bedrijven wordt gebruikt. In dit geval moeten de non-conformiteiten geregistreerd worden op naam van het bedrijf die als verantwoordelijke optreed en waarmee u een contract heeft afgesloten.
 

Ook in dit geval moet u kunnen voldoen aan afdeling 5.5. Het afval moet aangeboden worden in transparante zakken en het moet visueel gecontroleerd worden op sorteerfouten. In een publieke ondergrondse container wordt zowel huishoudelijk alsook bedrijfsrestafval gedeponeerd. Als gevolg moet de visuele controle gebeuren op het moment dat het bedrijfsrestafval geworpen wordt.

In publieke ruimtes staan soms ondergrondse containers, waar zowel particulieren alsook bedrijven hun restafval kunnen deponeren. Dergelijke controle kan door een controleur aan de container te plaatsen of door bij elke inworp een foto te nemen en te analyseren (bv. via AI). Dergelijke AI systemen bestaan op vandaag nog niet, maar zijn wel in ontwikkeling. Het lijkt onwaarschijnlijk dat een controle op moment van inworp op vandaag realistisch is. Als gevolg acht de OVAM het inzamelen van bedrijfsrestafval in ondergrondse containers voor gemengd gebruik (huishoudens en afzonderlijke bedrijven) vandaag nog niet mogelijk.

Afdeling 5.5 is niet van toepassing op vergelijkbaar bedrijfsrestafval dat samen met het huishoudelijk afval wordt ingezameld. De hoeveelheid per afvalproducent is hierbij begrensd tot een hoeveelheid die overeenkomt met maximaal 3 restafvalzakken van 60 liter  of één container van 22,5 kilogram restafval per tweewekelijkse ophaling. Indien er in eenzelfde ronde huishoudelijk restafval en bedrijfsrestafval ingezameld wordt, moeten de containers voorzien zijn van een gewichts-diftar systeem zodat de hoeveelheden huishoudelijk en bedrijfsrestafval apart gewogen kunnen worden.

Zoals vastgelegd in artikel 5.5.6.4 van het Vlarema kan er samengewerkt worden met een andere IHM of verwerker om alle verplichting uit afdeling 5.5 van het Vlarema uit te voeren zoals bv. de visuele controle en het registeren van non-conformiteiten. Dit op voorwaarde dat er steeds een contract opgemaakt tussen u en de andere actor. Hierin moet worden vastgelegd om welke vrachten het gaat en wie verantwoordelijk is voor de verschillende verplichtingen uit afdeling 5.5. van het Vlarema. Als u hier niet over beschikt bent u verantwoordelijk voor alle afzonderlijke verplichtingen.

De OVAM krijgt regelmatig vragen over welke regels van toepassing zijn bij het inzamelen van volledige inboedels van particuliere woningen, bijvoorbeeld ten gevolge van een overlijden. Het gaat daarbij over grote hoeveelheden afvalstoffen die niet meer vrijkomen bij de gewone werking van een particulier huishouden, maar ook niet helemaal voldoen aan de definitie van bedrijfsafval. De OVAM werkt aan een specifiek kader voor deze situaties. In afwachting daarvan mogen de regels voor het bedrijfsafval gevolgd worden. 

Dit betekent dat u zoveel mogelijk de bronsortering volgens Vlarema artikel 4.3.2 vooropstelt, maar dat u droge niet-gevaarlijke en recycleerbare stromen (met name papier/karton, folies, harde kunststoffen, metalen en hout) samen mag inzamelen, indien u ze volledig uitsorteert achteraf en de recyclage van de stromen daardoor niet in het gedrang komt. U maakt daarover duidelijke afspraken in een contract met de klant, waarin de stromen gespecifieerd staan. Ook inzamelingen van het type ‘recipiënt in recipiënt’ (bv. een big bag met selectieve stroom in een afzetcontainer) is mogelijk. Indien de bronsortering ter hoogte van de afvalstoffenproducent misloopt en er toch ook nog andere stromen in een gemengde afvalcontainer terecht komen, moet u dit beschouwen als bedrijfsrestafval en moeten de bijzondere regels voor individuele inzamelingen in afdeling 5.5. van het VLAREMA gevolgd worden. Dat houdt in dat er non-conformiteiten moeten worden opgemaakt en de klant op de sorteerfout moet worden gewezen. Als de non-conformiteit wordt opgemaakt naar de particulier zelf, is er evenwel geen verplichting om deze non-conformiteit bij te houden in een register (omwille van GDPR-regelgeving). Het restafval moet ook steeds voldoen aan de resultaatsvoorschriften van artikel 5.5.4.4 alvorens naar verbranding te worden afgevoerd. Indien nodig, zorgt u voor een nasortering om die voorwaarden te halen.

Als er bij een ontruiming herbruikbare materialen aanwezig zijn, worden deze bij voorkeur apart gehouden door de afvalproducent en afgevoerd voor hergebruik. Voorbeelden zijn meubilair, kleren, boeken, bestek enz. Dit communiceert u ook best zo naar de klant. Dit kan bv. door dit op te nemen in het contract met de klant of dit de verduidelijken in de acceptatiecriteria.