Winterbeek herleeft: bodemzorg en natuurherstel gaan samen in het Bodemzorgportfolio

Het Bodemzorgportfolio van OVAM breidt nog maar eens uit. Naast cases over stortplaatsen en brownfields telt het een nieuw voorbeeld van een natuurgebaseerde sanering. De herinrichting van de Kloosterbeemden - in de Demervallei  – is een uniek project waar bodemzorg, natuurherstel en waterbeheer samenkomen.  

Door jarenlange industriële lozingen raakte de Winterbeek, een zijtak van de Demer, zwaar verontreinigd met zware metalen en chloriden. Hoog tijd dus voor een stapsgewijze sanering. Eerst werden de verontreinigde waterbodem en oevers afgegraven en slibvangen geplaatst om verdere verspreiding naar de Demer te voorkomen. In totaal werd 258 000 ton slib en grond veilig opgeslagen in een saneringsberging van 20 hectare.

Ook in de laatste kilometers, waar de vervuiling zich via zijlopen uitstrekte tot het mondingsgebied van de Kloosterbeemden, was afgraven nodig. Omdat dit een kwetsbaar natuurgebied is, koos OVAM hier voor een zachte, natuurgebaseerde aanpak: oppervlakkig afgraven en het grondwaterpeil verhogen. Zo ontstond een artificieel drasland (constructed wetland) dat zware metalen in de bodem vastzet en de opname door planten en dieren beperkt. Tegelijk herstelt het ecosysteem: natte natuur krijgt opnieuw ruimte en vogels vinden hun plek in deze groene bufferzone die fungeert als een spons die water vasthoudt. Een duidelijke winst voor zowel biodiversiteit als klimaatadaptatie. De evolutie van de verontreiniging volgen we op via metingen. 

De sanering van de Winterbeek is een sterk voorbeeld van een integrale aanpak waarbij bodemherstel, waterbeheer en natuurontwikkeling samen worden aangepakt. Bovendien is het een unieke samenwerking tussen de verschillende overheidsinstanties, gemeentes, de provincie en Tessenderlo Group. 

>> Lees meer over het project

Ontdek deze en andere inspirerende cases op het Bodemzorgportfolio, een praktische tool met aandacht voor duurzaam ruimtegebruik, samenwerking en maatschappelijke meerwaarde. 

Ook uw inbreng doet ertoe. Deel uw voorbeeldproject rond natuurgebaseerde oplossingen, ontharding en circulair ruimtegebruik.