3M-dossier Zwijndrecht

Voor het fabrieksterrein zelf werd al in 2008 een bodemsaneringsproject opgesteld. Het verloop van de sanering wordt via tussentijdse verslagen aan de OVAM gerapporteerd. Het meest recente tussentijds rapport dateert van 31 maart 2023.

Op 12 december 2022 werd een gefaseerd bodemsaneringsproject bij de OVAM ingediend voor het deel van het 3M terrein waar op korte termijn een nieuwe waterzuiveringsinstallatie zal worden gebouwd. Het bodemsaneringsproject voorziet een ontgraving van de bodemverontreiniging met PFAS tot 2 meter onder maaiveld. Op 9 maart 2023 heeft de OVAM het bodemsaneringsproject goedgekeurd. 
Deze bodemsanering is momenteel in uitvoering.

Voor het hele fabrieksterrein moet een nieuw bodemsaneringsproject worden opgesteld ten laatste op 1 december 2024.

Er is aan 3M opgelegd dat een hydraulische barrière geplaatst moet worden die ervoor zorgt dat de instroom vanverontreinigd grondwater in de Palingbeek wordt tegengegaan. In september 2022 is als test een interim systeem opgestart. Op 23 oktober 2023 is het bodemsaneringsproject voor de zuivering en lozing van het water vande full-scale barrière conform verklaard door de OVAM. Deze full-scale barrière is opgestart in november 2023. Deze barrière vangt het grondwater op over een afstand van 500m vóór de Palingbeek. 

Op 4 juli 2023 diende de bodemdeskundige ERM in opdracht van 3M een gefaseerd bodemsaneringsproject in voor de Palingbeek. Het bodemsaneringsproject betreft een ruiming van de Palingbeek in afwachting van de opmaak van het overkoepelend bodemsaneringsproject. Op 4 oktober werd dit bodemsaneringsproject met voorwaarden conform verklaard door de OVAM. De ruiming start dit najaar.

In de omgeving van het terrein van 3M is de bodem verontreinigd met PFAS-componenten. Deze stoffen zijn vrijgekomen door uitstoot uit de schouwen van de 3M-fabriek. Maar ook het weggewaaide bodemstof van het fabrieksterrein en fijne waternevel uit de waterzuivering zorgden voor de verspreiding ervan. Tenslotte kwam er ook PFAS vrij op de vroegere testplaatsen voor blusschuim. De wind verspreidde de verontreiniging. De OVAM heeft 3M opgelegd om het verontreinigde gebied te onderzoek en te saneren. Omwille van de omvang van dat gebied, gebeurt zowel het bodemonderzoek als de bodemsanering van de omgeving in fases.
De stand van zaken van deze bodemonderzoeken vindt u via de link hieronder.

Bij metingen zijn van half mei tot half juni 2023 hoge concentraties PFOS gemeten in zwevend stof in de lucht in de Neerstraat in Zwijndrecht. Er is aan 3M opgelegd dat een stofmigratieplan moest worden opgesteld en uitgevoerd. Dit plan houdt in dat stofbeperkende stappen zijn genomen zoals het afdekken van onverharde zones en extra maatregelen tijdens werken met ingreep in de bodem. Rond het 3M-terrein zijn extra meetpunten geplaatst om verspreiding van fijn stof en PFAS op te volgen. Daarnaast is gezocht naar de mogelijke bron van deze verhoogde metingen. De meetresultaten en meteogegevns van dat moment (droge periode met stevige noordoostenwind) doen vermoeden dat opwaaiend stof vanuit het 3M-terrein een belangrijke rol heeft gespeeld. Daarnaast zijn er ook sterke indicaties dat de waterzuivering van 3M heeft bijgedragen aan de PFOS-uitstoot. In september 2023 bleek dat uit productieprocessen van C4 PFAS-componenten van 3M hogere emissies zijn vrijgekomen dan aangenomen. Op 16 februari 2024 is aan 3M Belgium opgelegd dat tegen uiterlijk 1 september 2024 een beschrijvend bodemonderzoek moet worden opgesteld voor de nieuwe verontreiniging die is ontstaan door de verspreiding van stof en de emissies van de productieprocessen. Dit rapport is momenteel in beoordeling door de OVAM.
Meer over de luchtmetingen vindt u op PFAS-luchtmetingen in Zwijndrecht en omgeving | Vlaanderen.be