Bodemonderzoek Grote Nete

Het doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de kwaliteit van de bodem, de waterbodem en om mogelijke risico's voor de volksgezondheid en het milieu te identificeren, met name met betrekking tot een historische verontreiniging met zware metalen veroorzaakt door de Kempense industrie.

De OVAM heeft dit bodemonderzoek vrijwillig opgestart om inzicht te krijgen in de bodemkwaliteit van een bepaald gebied. Het doel van dit onderzoek is om mogelijke verontreinigingen in de bodem te identificeren, de omvang en ernst ervan te beoordelen en indien nodig aanbevelingen te doen voor verdere acties. 

Het eerste onderzochte deelgebied (groen gemarkeerd op bovenstaande kaart) liep van de RWZI aan de Herentalsesteenweg in Heist-op-den-Berg tot de monding in de Kleine Nete in Lier, over een traject van ongeveer 22 km. Het tweede onderzochte deelgebied (blauw gemarkeerd op bovenstaande kaart) liep van de monding van de Grote Laak in de Grote Nete aan de Veerleseweg in Geel tot de RWZI Herentalsesteenweg in Heist-op-den-Berg, over een traject van ongeveer 18 km. Het sediment van de Grote Nete, de oevers en het overstromingsgebied werden onderzocht. 

Uit het onderzoek is gebleken dat er verhoogde concentraties aan zware metalen aanwezig zijn in de waterbodem van de Grote Nete, op de oevers en in de overstromingsgebieden. Er zijn geen gezondheidsrisico's voor de mens, mits naleving van de gebruiksadviezen. Er is geen risico voor het grondwater, de natuur en de landbouwpercelen. Er is echter wel een risico op verspreiding van de verontreiniging.

Het gaat om de stoffen arseen, cadmium, zink, kwik, kobalt en de radiologische parameters 226Ra, 137Cs en 241Am. De radiologische parameters werden onderzocht door het FANC. Meer info kan je terugvinden op hun website: Verontreinigde sites | FANC - Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (fgov.be).

Voor elk betrokken perceel staan de specifieke gebruiksadviezen vermeld op het bodemattest. Voor de resultaten van dit vrijwillig beschrijvend bodemonderzoek, zijn de gebruiksadviezen voor uw perceel:

• Bij grondwerken is het aangewezen om maatregelen te nemen om blootstelling aan de verontreiniging te voorkomen.
• Ook is het nodig om een nieuwe risico-evaluatie uit te voeren wanneer bij herontwikkeling het terrein een andere bestemming krijgt (bijvoorbeeld landbouwgebied wordt woongebied). 

Andere mogelijke gebruiksadviezen gerelateerd aan andere onderzoeken over de bodem van uw perceel, kan u terugvinden op uw bodemattest.

De woonpercelen hebben twee extra gebruiksadviezen. Die vindt u op het bodemattest voor deze gronden.

Gebruiksadviezen zijn aanbevelingen en richtlijnen die worden gegeven om mensen te helpen veilig om te gaan met een perceel of gebied waar bodemverontreiniging is gevonden. Ze zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat het gebruik van de grond geen schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid van mensen of het milieu.

Nee, huisdieren kunnen gewoon in de tuin rondlopen zonder problemen.

Nee, er is in principe geen risico. Net als in alle Belgische waterwegen, mag gevangen vis niet worden opgegeten. 

Ja, recreatie op de dijk is geen probleem. Er zal geen gezondheidsschade zijn. 

Bij herontwikkeling van een terrein naar een andere bestemming is het nodig om een nieuwe risico-evaluatie uit te voeren. Dit betekent dat er bijvoorbeeld een nieuw bodemonderzoek moet worden gedaan als een landbouwgebied wordt omgezet in woongebied. Dit is belangrijk om de potentiële risico's van de verontreiniging op het terrein met de nieuwe bestemming te beoordelen.

Nee, de kosten van de sanering zijn niet voor de eigenaar of de koper. Als de grond geen risicogrond is, kan deze worden verkocht zonder dat er een onderzoek op de grond zelf nodig is. Als de grond wel een risicogrond is, moet er een oriënterend bodemonderzoek worden uitgevoerd voor verkoop. Als er verontreiniging op het eigen perceel is ontstaan, moet de verkoper deze verontreiniging wel verder laten onderzoeken en saneren indien nodig. Of de grond een risicogrond is, vindt u terug op www.bodemkwaliteit.be. 

Om te controleren of uw grond als risicogrond wordt beschouwd, kunt u de website www.bodemkwaliteit.be raadplegen. Daar kunt u meer informatie vinden en verifiëren of uw grond als risicogrond wordt beschouwd.

Uit andere dossiers merken we dat er geen gevolgen zijn voor de eigendomswaarde van het huis. Op uw grond is verontreiniging aanwezig waarvoor een vervolgstap nodig is. U als eigenaar van deze grond moet deze vervolgstap niet uitvoeren. Dit is tevens van toepassing voor toekomstige kopers. Het is de waterloopbeheerder die de nodige stappen moet uitvoeren. 

Er kan inderdaad een verschil zijn tussen de bodemattesten. Enerzijds is er een verschil tussen de bodemattesten voor bijvoorbeeld landbouwgebied en woonpercelen. Op de bodemattesten voor woonpercelen worden er bijkomende gebruiksadviezen vermeld.
Het gaat om de volgende gebruiksadviezen: 

• Het is niet aangewezen om een moestuin aan te leggen op het perceel.
• Het is niet aangewezen om dieren te kweken op het perceel. Meer specifiek wordt het afgeraden om eieren van lokaal gekweekte kippen te consumeren.

Er wordt ook onderscheid gemaakt tussen gronden grenzend aan de Grote Nete, en waarop eventueel de dijk gelegen is, en buitendijkse gronden. Buitendijkse gronden zijn de gronden die volledig achter de dijk zijn gelegen. Op de bodemattesten voor de buitendijkse gronden staat de bijkomende zin ‘De bodemverontreiniging, aangetroffen in dit bodemonderzoek, is niet tot stand gekomen op deze grond. De saneringsplicht rust bij de eigenaar of gebruiker van de grond waar de bodemverontreiniging tot stand kwam. U vindt meer informatie op www.ovam.be/verspreidingsperceel'.
 
Omdat de verontreiniging mogelijk wel op de percelen grenzend aan de Grote Nete tot stand is gekomen door bijvoorbeeld de aanleg van de dijk of ruiming van de waterloop bijvoorbeeld, wordt deze zin niet vermeld op de bodemattesten voor de gronden waarop de dijk gelegen is. Ook in dit geval blijft de waterloopbeheerder verantwoordelijk voor de verdere maatregelen. Ook voor eventuele verkoop van de grond, verandert er niets (zolang er geen risico-inrichtingen op uw grond aanwezig zijn/waren).
 

Het is aan de waterloopbeheerder om de volgende stappen te nemen. We houden u zoveel mogelijk op de hoogte van de verdere stappen via onze webpagina.

Met vragen over het sigmaplan kan u terecht bij De Vlaamse Waterweg en het Agentschap Natuur en Bos. 

De OVAM ontvangt de eigendomsgegevens van het kadaster. Als deze niet meer actueel zijn, stuurt u best een mail naar waterbodem@ovam.be.
Vermeld in uw mail het kadastrale nummer (of voeg een foto of kopie van het attest toe), en de gegevens van de huidige eigenaar als u die kent.
 

Voor meer informatie of om vragen te stellen, kun je contact opnemen via het contactformulier op de webpagina of met het team Klantenbeheer van de OVAM via het nummer 015 284 458. Ze zijn bereikbaar op werkdagen van 10 tot 12 uur en van 14 tot 16 uur.