Hergebruik
Herkans campagne stimuleert herstel en hergebruik
Zolderspullen krijgen een nieuw leven dankzij campagne atticafobie
Hergebruik in Vlaanderen
Totale hergebruiksindicator voor Vlaanderen
Naast de monitoring van de resultaten van de Vlaamse kringloopsector worden ook andere hergebruikskanalen en methodes bevraagd bij burgers.
Hiervoor volgen we de methodologie van het onderzoek van het CE center van 2019 maar in beperkte vorm en aantal respondenten. De cijfers van de kringloopsector dienen als basis voor de extrapolatie van de resultaten van dit onderzoek. Zo krijgen we een breder maar nog beperkt beeld van hergebruik in Vlaanderen.
In 2023 lag het totaal hergebruik door Vlaamse huishoudens op 34,57 kg per inwoner, tegenover 35,53 kg in 2022 en 34,32 kg in 2021.
De stagnerende resultaten in kilogram zowel bij de bevraging als bij de kringloopsector betekenen niet dat er geen groei of succes is. Andere indicatoren tonen aan dat tweedehands hip en succesvol is.
Hier vindt u alle informatie over de kringloopcentra en het rapport hergebruik over 2023.
De OVAM geeft er een zak om
Herbruikbaar cateringmateriaal
Voorjaarsfestivals en -evenementen tekenen drastische daling afval op dankzij het gebruik van herbruikbare bekers

Lokale besturen genieten van herbruikbaar eetgerei dankzij raamcontracten
Green Deal Anders Verpakt
Een belangrijk moment van 2024 was de lancering van een studie rond de inzameling van herbruikbare verpakkingen. Deze studie richt zich op de noodzakelijke infrastructuur zodat de klant zich makkelijk kan ontdoen van de verpakking. Bovendien werden verschillende pilootprojecten zichtbaar op het terrein. Zo startte onder andere Foodbag een test met herbruikbare boxen, werd er een herbruikbare sixpack geïntroduceerd en ook pizza’s werden in herbruikbare pizzadozen geleverd.
Alle pilootprojecten vindt u terug op www.greendealandersverpakt.be.
In december 2024 was de deadline voor de eindrapportering van de projecten. Het eindrapport is nog in de maak is en eens gefinaliseerd zal dit een belangrijke stap zijn in de afronding van de GDAV. Het slotevent, waar de resultaten en inzichten van de GDAV zullen worden gepresenteerd, staat gepland op 3 juni 2025.
Ondertussen wordt er ook gewerkt aan een vervolgfase van de GDAV, wat aangeeft dat de inspanningen en successen van 2024 een solide basis hebben gelegd voor toekomstige initiatieven op gebied van het vermijden en herbruiken van verpakkingen.
Vlaanderen Recyclagehub
Vlaanderen streeft naar minder afval in de verbrandingsinstallatie. De waardevolle grondstoffen die nog in het afval aanwezig zijn, kunnen via recyclage een nieuw leven krijgen. En dat is zowel goed voor het milieu als voor de economie. Denk maar aan minder CO2-uitstoot, geen onaantrekkelijke verbrandingsinstallatie in de achtertuin, minder afhankelijkheid van buitenlandse grondstoffenimport, extra werkgelegenheid en innovatie.
We zijn goed op weg om de Europese doelstelling van 2030 te halen en Europees koploper in recyclage te worden. Niet enkel dankzij de recyclage van huishoudelijk afval, maar eveneens omdat twee derde van ons bedrijfsafval een tweede leven krijgt.
De OVAM zette in 2024 de voordelen van hoogwaardige recyclage voor Vlaanderen en haar ondernemingen in de kijker.
Circulair bouwen
Bevraging circulair bouwen
Om de impact te meten van alle initiatieven die circulair bouwen stimuleren, deed de OVAM een bevraging bij meer dan 500 participanten. Zowel burgers, (lokale) besturen, de bedrijfswereld en ook professionelen uit de hele sector gaven hun mening.
Een aantal opvallende resultaten:
-
Circulair bouwen wordt als belangrijk en noodzakelijk beoordeeld.
-
De kenniskloof over circulair bouwen is nog te groot, informatie op maat vinden vraagt veel tijd en moeite.
-
Tools om de milieu-impact van gebouwen te meten zijn beperkt gekend.
-
Naast kennis en (meer)kost is weerstand tegen verandering ook een van de remmende factoren.
-
Beschikbare data moeten meer toegankelijk, uitwisselbaar en veilig worden.
VISUM: recyclagetrajecten voor niet-steenachtige afvalstoffen
In opdracht van de OVAM werden mogelijke recylagetrajecten voor niet-steenachtige afvalstoffen uit de bouw in kaart gebracht onder de naam VISUM. Hiervoor werkten Buildwise, Tracimat en Vito samen. VISUM biedt een antwoord op vragen als: Hoe een materiaal herkennen in een gebouw? Hoe verloopt de logistiek en eventuele tussenopslag van gerecycleerde materialen? Waarin kan een recyclaat toegepast worden?
Een belangrijk resultaat van VISUM is de website bouw- en sloopafval waar meer informatie te vinden is waar u heen kan met uw afvalstoffen en wat de acceptatievoorwaarden zijn.
Standaardbestek voor sloopwerken SB210
Onderzoek naar beheersysteem voor recyclage bouwafval
Werkagenda circulair bouwen
Naar een asbestveilig Vlaanderen

De Vlaamse regering keurde op 22 maart 2023 het versterkte Actieplan Asbestafbouw goed. Het doel is om tegen 2040 een asbestveilig Vlaanderen te realiseren waarbij niemand risico loopt om in woningen en gebouwen asbestvezels in te ademen. Een eerste stap naar een asbestveilig gebouw is het asbestattest. Het actieplan zet dit centraal als hoofdindicator van het asbestafbouwbeleid. Jeugdige longen zijn extra gevoelig voor de blootstelling aan asbestvezels. Het actieplan zet daarom ook versterkt in op asbestveilige vrijetijdslocaties voor lokale jeugd- en jeugdsportverenigingen, zorginstellingen en schoolgebouwen.
Campagne asbestattest gericht op renoveren: Renoveren met een asbestattest? Goed bezig!
De kwaliteit van de asbestattesten is een topprioriteit voor de OVAM. Achter de schermen is hard gewerkt aan de verbetering van het kwaliteitsborgingssysteem. Sommige bijsturingen vergen een wijziging van de regelgeving. De OVAM nam daarnaast verschillende flankerende initiatieven. Zo werden de opleidingen, bijscholingen en de examens bijgestuurd en de IT-infrastructuur en het databeheer geoptimaliseerd (met onder andere een datagestuurde machine-learning-toepassing voor kwaliteitsopvolging). De OVAM zette ook sterk in op een diepgaandere opvolging van de kwaliteitsvolle en uniformere werking van de erkende certificatie-instellingen en stelde de informatiedoorstroming naar de asbestdeskundigen op punt via frequentere nieuwsbrieven en actuele berichtgeving in de asbestinventarisdatabank.
Doelgroepen actieplan: steun bij realisatie asbestveilige gebouwen
Mijlpaal 2032: lokale groepsaankopen asbestattest voor burgers
Tegen 2032 moeten de eigenaars van alle gebouwen tot bouwjaar 2001 over een asbestattest beschikken, ook wanneer er geen overdracht is. Maar de risico’s zijn er nu al, niet pas in 2032. De OVAM verzamelde tien (boven)lokale besturen die elk een pilootproject voor een lokale groepsaankoop voor asbestattesten organiseren. Zo’n groepsaankoop biedt burgers een laagdrempelige mogelijkheid een asbestattest te laten opmaken. De gemeente biedt hun eerstelijnsondersteuning bij het vinden van een asbestdeskundige, het lezen en interpreteren van asbestattesten en de mogelijke oplossingen om een asbestveilige woning te realiseren, bijvoorbeeld via de inzameling aan huis of via Mijn Verbouwpremie. In de context van dit project leidde de OVAM baliemedewerkers van woon- en energieloketten op. De OVAM ondersteunt deelnemende besturen met een voorbeeldbestek waar ze meteen mee aan de slag kunnen voor de lokale aanbesteding. Eind 2025 evalueert de OVAM dit pilootproject voor mogelijke opschaling.
Asbestcementinzameling voor burgers in alle steden en gemeenten
De inzameling van asbestcement aan huis is al jaren een gevestigde waarde. Burgers geraken vlot en veilig van hun asbestcement af dankzij een sterk verlaagd tarief via subsidies. In 2024 kwamen de projecten op koerssnelheid. Enerzijds dankzij de relancemiddelen die voor een opschaling naar heel Vlaanderen zorgden en anderzijds dankzij de prima projectaanpak van vele organiserende lokale besturen. De OVAM zorgde voor coaching trajecten en inspiratiemomenten om van elkaars goede praktijken te leren. Op één jaar tijd deden we er zo’n 13 000 nieuwe inzamellocaties bij en stond de teller eind 2024 op 58 969 locaties.
1200 landbouwers melden zich voor gratis ophaling asbestdaken
Het enthousiasme om werk te maken van asbestveilige gebouwen in de land- en tuinbouwsector, is sinds 2021 heel groot. Bij de oproep van 2024 meldden zich opnieuw 1200 landbouwers aan voor een kosteloze inzameling van hun asbestdak. Sectororganisaties Boerenbond, Algemeen Boerensyndicaat (ABS) en het Vlaams Agrarisch Centrum (VAC) zetten ook hun schouders onder het protocol met de nodige communicatie en sensibilisering. Tot eind 2024 haalde de OVAM al bij 2318 landbouwbedrijven in totaal 1 534 000 m² aan asbestdaken op.
Alweer 291 scholen krijgen ondersteuning voor asbestveilig maken van hun gebouwen
De OVAM ondersteunt scholen bij het asbestveilig maken van de schoolgebouwen. De OVAM neemt de kost van het asbestattest op zich en komt 50 % tussen in asbestverwijdering die nodig is om het gebouw asbestveilig te maken. Van scholen wordt verwacht dat zij de aanbevelingen in het asbestattest opvolgen, beheermaatregelen nemen en de gesubsidieerde verwijderwerken inplannen die zorgen voor een asbestveilige schoolomgeving.
Ook in 2024 zetten scholen volop in op asbestveilige gebouwen. 234 scholen maakten werk van hun asbestattest, 42 scholen voerden verwijderwerken uit en 74 scholen meldden zich voor nieuwe verwijderwerken aan.
Derde oproep voor asbestveilige zorginstellingen
In 2024 lanceerde de OVAM samen met negen koepelorganisaties uit de zorg, twee oproepen voor zorgvoorzieningen om zich aan te melden voor ondersteuning. Met het sectorprotocol asbestveilige zorg kunnen zij een beroep doen op de OVAM voor de actualisatie of verfijning van hun asbestinventaris of voor ondersteuning bij asbestverwijdering via een raamcontract van de OVAM. Voorzieningen die zorg verlenen aan kinderen of jongvolwassenen, kunnen dan rekenen op 50 % ondersteuning, andere op 35 %. De koepelorganisaties engageren zich om snel werk te maken van de asbestafbouw. Zo streven ze ernaar dat elke zorgvoorziening al in 2029 in plaats van 2032 over een asbestattest beschikt.
Asbestveilige sociale woningen
Na de sectorale fusiebeweging willen de nieuw samengestelde woonmaatschappijen toewerken naar een asbestveilig patrimonium. Ook hier is de eerste stap de opmaak van een asbestattest. Het sectorprotocol asbestveilige sociale woningen ondersteunt daarbij instrumenteel bij de opmaak van asbestattest voor clusters van sociale woningen. De OVAM gaf hierover een webinar aan woonmaatschappijen in samenwerking met Wonen in Vlaanderen en ondersteunde koepelvereniging Initia inhoudelijk met expertise bij een nieuw raamcontract voor de opmaak van asbestattesten.
Cijfers nov 2022 - nov 2024:
