De Netheidsindex

Onder “parameters van vervuiling” verstaan we de hoeveelheid zwerfvuil, sluikstorten en de aanwezigheid van andere omgevingsfactoren, zoals graffiti, hondenpoep of vandalisme. Dergelijke omgevingsfactoren kunnen de netheid van een omgeving verstoren. En omdat passanten een nette omgeving beter respecteren, beïnvloeden de omgevingsfactoren indirect ook de hoeveelheid zwerfvuil en sluikstorten.

De metingen gebeurden op verschillende soorten locaties in de gemeente. We noemen deze locaties ook type-omgevingen of doelplaatsen. Voorbeelden van deze type-omgevingen zijn: woonwijk met ontmoetingsplek, centrumstraat of afvalverzamelpunt. Elke type-omgeving kreeg bij de berekening van de totaalscore per gemeente een gewicht dat afhing van het belang dat burgers hechtten aan de netheid van deze omgeving.

Door de metingen per gemeente samen te voegen, kwamen we tot een totaalscore voor elke gemeente. Deze score kon variëren van 100 (perfect proper) tot 0 (oneindig vuil).  Hoe meer ‘vervuiling’ aanwezig was, hoe slechter de gemeente scoorde. Door de scores van de gemeenten samen te voegen, kwamen we tot de Vlaamse Netheidsindex. Het ‘Uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen en gelijkaardige bedrijfsafvalstoffen’ koppelde meerdere doelstellingen aan de score van de Netheidsindex. De resultaten van de index werden jaarlijks gepubliceerd in het voormalige rapport Huishoudelijk afval en gelijkaardige bedrijfsafval.

De Netheidsindex werd ook gebruikt om de netheid op te volgen in de gemeenten die een coachingtraject van Mooimakers volgden. De resultaten werden gebruikt om een vergelijking met de situatie in Vlaanderen te maken. Maar ook de coaches zetten de resultaten gericht in om de situatie binnen een coachingtraject op te volgen.

In de jaren dat de OVAM metingen uitvoerde, kon elke  gemeente in de steekproef de resultaten voor haar grondgebied bekijken via de webtool van de Netheidsbarometer. De tool is voorlopig enkel nog beschikbaar voor gemeenten die de bijhorende opleiding volgden en wordt niet langer ondersteund.