Hoe word ik asbestdeskundige?

Gecertificeerde asbestdeskundigen inventarisatie moeten onafhankelijk en onpartijdig werken. Niet elke combinatie qua taken is dan ook mogelijk. Voordat men begint met het volgen van de opleiding asbest is het dus nodig om na te gaan of er sprake is van een onverenigbaarheid waardoor men niet mag optreden als gecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie.  

Het onafhankelijke en onpartijdige werken kan niet gegarandeerd worden als er een band is tussen de asbestdeskundige en: 

• een erkende asbestverwijderaar; 
• de opdrachtgever voor het opstellen van de asbestinventaris; 
• de onderneming die instaat voor de uitvoering van asbestverwijderingswerken in het pand waarvoor de asbestinventaris werd opgesteld. 

In deze gevallen mag de deskundige dus niet optreden als gecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie.

Ga dus eerst na of u voldoet aan de voorwaarden om asbestdeskundige te worden en of er geen onverenigbaarheden zijn met uw andere professionele activiteiten. 

Wilt u gecertificeerd worden als asbestdeskundige inventarisatie? Dan moet u:

• beschikken over een diploma secundair onderwijs type ASO of TSO of een gelijkwaardig diploma of beschikken over relevante opgebouwde beroepservaring* (Het is aan de CI om na te gaan of de relevante beroepservaring voldoende is. ) 
• beschikken over een basiskennis asbestinventarisatie  
• een verplichte opleiding met praktijkgedeelte volgen via een erkende certificatie-instelling asbest 
• slagen in een examen bij een door de OVAM aangestelde examenbeheerder
• een certificaat aanvragen bij een erkende certificatie-instelling asbest

*De beroepservaring moet relevant zijn om de richtlijnen in de voor het asbestattest relevante wetgeving goed te begrijpen en te kunnen toepassen. Het gaat in het bijzonder om de bepalingen in het materialendecreet, de vlarema, het inspectieprotocol en het certificatiereglement. Relevante ervaring betreft dus ervaring met asbestinventarisatie, algemene renovatie en asbestverwijdering, vastgoedexpertise (architecten, makelaars, ...).

Enkel de certificatie-instelling mag beoordelen of u beschikt over de relevante beroepservaring. Heeft u twijfels of uw ervaring voldoet? Neem dan contact op met de CI waar u de verplichte opleiding wenst te volgen. Zij kunnen dan al een voorlopige uitspraak doen op basis van de info die u aan hen bezorgt.

De persoonlijke OVAM-code is een unieke identificatiecode waarmee u toegang kan krijgen tot de asbestinventarisdatabank van de OVAM. De (kandidaat) asbestdeskundige heeft deze code ook nodig om: 

• Zich aan te melden voor het volgen van de verplichte opleiding bij een erkende certificatie-instelling asbest;
• Zich in te schrijven voor het examen;
• Een certificaat aan te vragen bij een erkende certificatie-instelling asbest; 
• Toegang te krijgen tot de databank asbestinventarisatie van de OVAM.

Het certificatieplatform is de databank van de OVAM waarin voor elke (kandidaat) ADI de status van het persoonscertificaat is opgenomen. De CI, de OVAM en de examenbeheerder kunnen uw status hierin opzoeken via uw persoonlijke OVAM-code. 

Vraag uw persoonlijke OVAM-code aan. 
Hoe u dat doet leest u in deze handleidingen. 

• Handleiding persoonlijke OVAM-code: Belgische ADI voor Belgisch bedrijf
• Handleiding persoonlijke OVAM-code: buitenlandse ADI voor Belgisch bedrijf
• Handleiding persoonlijke OVAM-code: buitenlands bedrijf

Opgelet: Deze persoonlijke OVAM-code verschilt van de inlog-code waarmee u toegang krijgt tot de opleidingsomgeving! 

Als u de verplichte opleiding wil volgen beschikt u best eerst over een goede basiskennis asbestinventarisatie. Deze basiskennis houdt meer in dan weten wat asbest is en in welke materialen het gebruikt werd. U moet ook al de basis kennen van hoe u een asbestinventaris kan opstellen.

Een kandidaat deskundige met basiskennis asbestinventarisatie: 

• weet wat asbest is, wat de herkomst is en wat de belangrijkste eigenschappen zijn; 
• heeft kennis van de relevante asbestwetgeving; 
• kent de algemene geschiedenis en mijlpalen rond het gebruik van asbest; 
• kan de meest voorkomende asbestverdachte materialen herkennen; 
• weet welke gezondheidsrisico’s er zijn, wanneer deze er zijn en hoe ze te voorkomen; 
• kent de verschillen tussen de diverse Belgische regelgevingen rond asbestinventarissen; 
• kent de basis van hoe je een inventaris moet opstellen: deskresearch, werkvoorbereiding, gebouwinspectie, beoordeling materiaaltoestand en blootstellingsrisico; 
• kent de principes van risicobeoordelingen en het beheersprogramma;
• kent de verschillende verwijderingsmethoden en de principes uit de relevante wetgeving. 

Met het overzicht van de basiskennis asbestinventarisatie kunt u nagaan of u beschikt over de aangeraden basiskennis om deel te nemen aan de verplichte opleiding. Het examen toets ook deze basiskennis! Neemt u deel aan de verplichte opleiding zonder de basiskennis verworven te hebben, zult u waarschijnlijk niet kunnen volgen en niet slagen in het examen. 

U kunt deze basiskennis bekomen door zelfstudie, het volgen van een vrijwillige vooropleiding basiskennis asbestinventarisatie bij een opleidingscentrum en/of door beroepservaring.

Vrijwillige vooropleiding

De duur van de vooropleiding is verschillend naargelang u als kandidaat een volledige opleiding volgt dan wel slechts deelmodules. Een volledige vooropleiding duurt ongeveer 2 à 3 dagen. Moet u enkel een deelmodule volgen dan is de opleidingsduur beperkter. 

Diverse opleidingscentra in Vlaanderen bieden opleidingsmodules asbest aan. Op de pagina van de opleidingcentra vindt u een (niet exhaustief) overzicht. Deze lijst van centra die de vooropleiding geven, wordt zuiver ter informatie gepubliceerd, de OVAM staat niet garant voor de kwaliteit of de volledigheid van de opleiding. Informeer dus naar de ervaring van de lesgever, naar de tijd die besteed wordt aan specifieke onderdelen, het maximaal aantal deelnemers tijdens de opleiding… 

Als u beschikt over de basiskennis asbestinventarisatie, kunt u zonder problemen de verplichte opleiding volgen. De verplichte opleiding verdiept de basiskennis van de kandidaat asbestdeskundigen. Ze omvat vooral de uitvoering van een asbestinventarisatie volgens het standaard inspectieprotocol en de rapportage in de webapplicatie van de OVAM. Daarnaast is er ook aandacht voor de aspecten bouwkunde, aerologie en veilige monstername. De opleiding bevat ook een praktijkgedeelte, met onder meer oefeningen rond het gebruik van de databank, praktijkoefeningen voor het correct nemen van monsters, vb. van leidingisolatie, etc.

Alleen een erkende certificatie-instelling asbest mag de verplichte opleiding organiseren. Zij kunnen hiervoor samenwerken met opleidingscentra. 

Om een verplichte opleiding te kunnen volgen moet u zich eerst registreren bij een erkende CI. Daarvoor bezorgt u uw persoonlijke OVAM-code aan de CI waarbij u de opleiding wenst te volgen. De CI maakt dan een dossier voor u aan in het certificatieplatform.

Als u de verplichte opleiding succesvol heeft afgerond voert de CI deze informatie in, in het certificatieplatform en bezorgt de CI u een opleidingsattest. 

Na de verplichte opleiding, legt u een examen af bij IBEX, de door de OVAM aangestelde examenbeheerder. De OVAM beheert de inhoud van het examen. De examenbeheerder ontwikkelt en organiseert het eindexamen, neemt de examens af en beoordeelt ze. Het examen toetst de basiskennis asbestinventarisatie, maar ook de leerstof van de verplichte opleiding zoals het toepassen van het inspectieprotocol en het werken met de online databanktoepassing voor asbestinventarissen. Het volledige overzicht van de te kennen leerstof die getoetst worden in het examen vindt u in de kennisonderdelenlijst asbestdeskundige inventarisatie. Tijdens de verplichte opleiding krijgen de kandidaat deskundigen de mogelijkheid om al enkele proefexamenvragen af te leggen. Zo krijgen ze voeling met de manier van vraagstelling. 

Het examen omvat een theoretisch deel, maar ook een praktijkdeel. Dit praktijkdeel omvat een veilige en correcte monstername en een materiaalherkenning op basis van monsters, foto’s en beschrijvingen. U moet eerst slagen in het theorie-examen voor u mag deelnemen aan het praktijkexamen. 

De regels rond de certificatie, met inbegrip van de examens staan in het ministerieel besluit van 1 april 2022 tot goedkeuring van het certificatiereglement en zijn gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 22 april 2022. 

Bent u geslaagd voor het examen voor 'asbestdeskundige inventarisatie', dan kunt u een persoonscertificaat bekomen bij een erkende certificatie-instelling asbest. Als asbestdeskundige kunt u kiezen bij welke certificatie-instelling u een certificaat aanvraagt. De certificatie-instelling gaat na of u: 

• beschikt over een diploma secundair onderwijs type ASO of TSO of een gelijkwaardig diploma of beschikt over minimaal twee jaar relevante beroepservaring, opgedaan in de afgelopen zes jaar. 
• de verplichte opleiding met praktijkgedeelte doorlopen hebt bij een erkende certificatie-instelling asbest. 
• geslaagd bent in het examen. 
• op erewoord verklaard hebt onafhankelijk en onpartijdig te werken. 

Aan de persoonscertificaten zijn dus eisen gekoppeld over de kennis en competenties van de persoon die de asbestinventarissen opstelt. 

Bekijk hier het verloop van de certificatie. 

Daarnaast zijn er de procescertificaten asbestdeskundigen inventarisatie waaraan eisen verbonden zijn rond verzekeringen en kwaliteitsborging. Dit procescertificaat wordt, op ondernemingsniveau, toegekend door de erkende certificatie-instellingen. Met onderneming worden zowel een vennootschap als een eenmanszaak bedoeld. Een onderneming kan een procescertificaat asbestdeskundige inventarisatie verkrijgen van een certificatie-instelling asbest als het aan al de volgende voorwaarden voldoet: 

• beschikken over een verzekeringspolis beroepsaansprakelijkheid voor kosten die voortvloeien uit haar werking als procesgecertificeerd asbestdeskundige inventarisatie; 
• op erewoord verklaren om: 
  • onafhankelijk en onpartijdig te werken, 
  • de persoonsgecertificeerde asbestdeskundigen inventarisatie de tijd en middelen te bieden om kwaliteitsvol asbestinventarissen te kunnen opmaken, 
  • alleen een beroep te doen op persoonsgecertificeerde asbestdeskundigen asbestinventarisatie voor de uitvoering en opmaak van asbestinventarissen; 
• beschikken over een zaakvoerder of werknemer die beschikt over een persoonscertificaat asbestdeskundige inventarisatie; 
• werken volgens een intern kwaliteitsbeheerssysteem. 

Als persoonsgecertificeerde asbestdeskundige moet u zich dus als werknemer of zaakvoerder (zelfstandige) van een procesgecertificeerd bedrijf aansluiten bij een erkende certificatie-instelling asbest om te kunnen starten. 

De erkende certificatie-instelling zal via controles en audits toezien op de kwaliteitsvolle opmaak van de asbestattesten. De regels rond deze persoons- en procescertificaten en de opvolging ervan vindt u terug in het certificatiereglement en de bijlage.

Bekijk hier het verloop van de certificatie.