Asbestdeskundige

In de loop van 2022 wordt een asbestattest verplicht bij de verkoop van woningen en gebouwen van ouder dan 2001. Tegen 2032 moet iedere gebouweigenaar over een asbestattest beschikken. Bij verhuur is de eigenaar die over een asbestattest beschikt, verplicht om een kopie te bezorgen aan de (nieuwe) huurders.

Enkel een gecertificeerd asbestdeskundige ‘inventarisatie’ zal een asbestinventarisatie voor een geldig asbestattest kunnen uitvoeren. 

Een asbestdeskundige inventarisatie moet voldoen aan een aantal voorwaarden. Deze zijn opgenomen in het Vlarema en worden verder gedetailleerd in het certificatiereglement. De publicatie van dit ministerieel besluit is voorzien in het voorjaar van 2022. 
Om als persoon een gecertificeerd asbestdeskundige inventarisatie te kunnen worden moet u: 

• beschikken over een diploma secundair onderwijs type ASO of TSO of een gelijkwaardig diploma of beschikken over minimaal twee jaar relevante beroepservaring, opgedaan in de afgelopen zes jaar. De relevante beroepservaring wordt aangetoond door een verklaring op erewoord;
• de verplichte opleiding met praktijkgedeelte doorlopen bij een erkende certificatie-instelling asbest;
• slagen in het examen;
• op erewoord verklaren onafhankelijk en onpartijdig te werken. 

Persoonsgecertificeerde asbestdeskundigen inventarisatie moeten onafhankelijk en onpartijdig werken. Niet elke combinatie qua taken is dan ook mogelijk. Voordat u begint met het volgen van de opleiding asbest is het dan ook nodig om te zien of er sprake is van een onverenigbaarheid waardoor u niet zou mogen optreden als persoonsgecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie. U zal zich daarover kunnen informeren bij de certificatie-instelling waarbij u de verplichte opleiding wil volgen.
 

Als kandidaat asbestdeskundigen inventarisatie zal u bij een door de OVAM erkende certificatie-instelling asbest een persoonscertificaat kunnen bekomen. U moet hiervoor bij een erkende certificatie-instelling de verplichte opleiding met praktijkgedeelte volgen en slagen in een examen. Een door de OVAM aangestelde examenbeheerder organiseert het examen. 

Om de verplichte opleiding te volgen beschikt u best eerst over een goede basiskennis asbestinventarisatie. U kan deze basiskennis bekomen door zelfstudie, het volgen van een vrijwillige vooropleiding basiskennis asbestinventarisatie bij een opleidingscentrum en/of door beroepservaring. Deze kennis wordt ook getoetst in het examen!

Geslaagde asbestdeskundigen inventarisatie kunnen een persoonscertificaat aanvragen bij een erkende certificatie-instelling. U moet zich in een volgende stap via een bedrijf aansluiten bij een erkende certificatie-instelling om te kunnen starten. Zo’n bedrijf moet zelf ook over een procescertificaat beschikken, afgeleverd door een erkende certificatie-instelling. 
 

Nee, dat kan op dit ogenblik nog niet.  

Enkel door de OVAM erkende certificatie-instellingen asbest zullen de persoons- en procescertificaten asbestdeskundigen inventarisatie kunnen afleveren. De OVAM werkt de regels rond deze persoons- en procescertificaten en de opvolging ervan verder uit in een certificatiereglement (publicatie in het Belgisch Staatsblad voorzien voorjaar 2022). Pas na deze publicatie kunnen de certificatie-instellingen een erkenning aanvragen en erkend worden en kunnen de deskundigen zich laten certificeren. 

U kan wel al nagaan of u beschikt over de nodige kennis om te starten aan de verplichte opleiding. Om de verplichte opleiding te kunnen volgen en te slagen in het examen beschikt u best over een goede basiskennis asbestinventarisatie. Deze basiskennis houdt meer in dan weten wat asbest is en in welke materialen het gebruikt werd. Personen met een basiskennis asbestinventarisatie weten al hoe u een asbestinventaris kan opstellen.

De OVAM publiceerde het overzicht basiskennis asbestinventarisatie. Hiermee kan u nagaan of u beschikt over de vereiste basiskennis. Het examen toetst ook deze basiskennis! 
Beschikt u nog niet over voldoende voorkennis? Dan volgt u best eerst een vrijwillige vooropleiding.

De OVAM organiseert deze opleidingen niet zelf. De lijst van opleidingscentra die deze vooropleiding aanbieden vindt u terug op de pagina ‘Opleidingscentra voor kandidaat asbestdeskundigen’.
 

Gecertificeerde asbestdeskundigen inventarisatie beschikken over een persoonscertificaat. Ze moeten zich in een volgende stap via een bedrijf aansluiten bij een erkende certificatie-instelling asbest om te kunnen starten. Zo’n bedrijf zal zelf ook over een procescertificaat moeten beschikken, afgeleverd door een erkende certificatie-instelling. 

De asbestdeskundigen inventarisatie die beschikt over een persoonscertificaat zal zich dus niet rechtstreeks kunnen aansluiten bij een erkende certificatie-instelling asbest. 
 

De toekomstige erkende certificatie-instellingen bepalen zelf de kostprijs. Er zijn 4 kandidaat certificatie-instellingen die al hebben aangetoond aan een belangrijk deel van de eisen te kunnen voldoen. Er zal gerekend worden met een jaarlijkse bijdrage in functie van het aantal attesten dat de deskundige aflevert. In Het Vlarema is daarvoor een minimumbijdrage van 15€/attest vastgelegd. Daarmee moeten de certificatie-instellingen hun algemene kosten dekken: de kosten van de controles (naast de audits), de kosten voor de ondersteuning van de helpdesk, … Daarnaast worden de audits afzonderlijk aangerekend. Tenslotte kunnen de certificatie-instellingen ook een bijdrage vragen voor de opleidingen en een eenmalige dossierkost voor het certificeren.

Er zal een retributiekost van 50 euro aangerekend worden aan de asbestdeskundige voor het afleveren van een nieuw of van een geactualiseerd asbestinventarisattest. Het bedrag van de retributie is vastgelegd in het ministerieel besluit “retributiereglement”. 

Ja, elke kandidaat asbestdeskundige inventarisatie moet de verplichte opleiding volgen die georganiseerd wordt door de erkende certificatie-instelling asbest. De verplichte opleiding omvat zowel een theoretisch luik als een praktijkgedeelte. De nadruk ligt op de uitvoering van een asbestinventarisatie conform het nieuwe standaard inspectieprotocol van de OVAM en de rapportage via de webtoepassing van de OVAM. Daarnaast is er ook aandacht voor de aspecten bouwkunde, aerologie en veilige monstername. 

Deze opleiding verschilt dus van de opleidingen die u gekregen heeft in het kader van uw huidige job. Ook de ervaring die u binnen die job heeft opgedaan verschilt van de kennis die u meekrijgt in de verplichte opleiding.

Elke kandidaat asbestdeskundige inventarisatie moet ook slagen in het examen dat georganiseerd zal worden door de OVAM.

Om de verplichte opleiding te volgen en te slagen in het examen beschikt u best over een basiskennis asbestinventarisatie. U beschikt hierover door feitelijke beroepservaring of door het volgen van een vrijwillige vooropleiding bij een opleidingscentrum. De OVAM publiceerde het “Overzicht basiskennis asbestinventarisatie” als richtlijn voor opleidingscentra en kandidaat asbestdeskundigen inventarisatie. U kan op basis van deze lijst nagaan of het nodig is om nog een bijkomende opleiding te volgen. 
 

Ook buitenlandse ondernemingen of personen kunnen zich laten certificeren als asbestdeskundige inventarisatie in Vlaanderen. Er staan geen beperkingen met betrekking tot de nationaliteit van de asbestdeskundigen in de Vlaamse wetgeving.

Enkel een gecertificeerd asbestdeskundige ‘inventarisatie’ zal een asbestinventarisatie voor een geldig asbestattest kunnen uitvoeren. 

De opleidingsattesten die een vermelding bevatten zoals “attest asbestdeskundige”, “vormingsattest asbest”, “basis asbest herkenning” … volstaan niet om als gecertificeerd asbestdeskundige aan de slag te gaan. Deze attesten hebben enkel betrekking op (een deel van) de vrijwillige vooropleiding “basiskennis asbestinventarisatie”. De OVAM publiceerde het “Overzicht basiskennis asbestinventarisatie” als richtlijn voor opleidingscentra en kandidaat asbestdeskundigen inventarisatie. U kan op basis van deze lijst nagaan of de door u gevolgd opleiding volstaat of dat het nodig is om nog een bijkomende opleiding te volgen.

Op onze website vindt u meer informatie over het volledige traject dat een kandidaat asbestdeskundige moet volgen.
 

Als interne preventie-adviseur of interne milieucoördinator kan u (voor uw bedrijf(werkgever) zelf een asbestattest opmaken. U moet hiervoor ook het persoonscertificaat asbestdeskundige inventarisatie behalen en uw bedrijf moet zich daarna registreren bij een erkende certificatie-instelling asbest. 

Om de verplichte opleiding te volgen beschikt u best over een goede basiskennis asbestinventarisatie. U kan deze basiskennis bekomen door zelfstudie, het volgen van een vrijwillige vooropleiding basiskennis asbestinventarisatie bij een opleidingscentrum en/of door beroepservaring. Deze kennis wordt ook getoetst in het examen! Preventie-adviseurs of milieucoördinatoren kregen vaak al een luik basiskennis asbest in hun opleidingstraject. De daarbij behandelde leerstof is echter niet altijd voldoende om te beschikken over de basiskennis.

U kan voor uw niveau of situatie evalueren of uw basiskennis volledig is conform het ‘Overzicht basiskennis asbestinventarisatie’ van de OVAM. Is dit het geval dan kan u onmiddellijk deelnemen aan de verplichte opleiding en het examen om daarna uw certificaat te bekomen. 
 

Ook als zelfstandige (in bijberoep) kan u de activiteit van asbestdeskundige inventarisatie uitoefenen. Een aandachtspunt is dat u naast uw persoonscertificaat ook moet beschikken over een procescertificaat.  

Heeft u als kandidaat asbestdeskundigen inventarisatie de verplichte opleiding gevolgd en bent u geslaagd in het examen? Dan kan u daarna een persoonscertificaat bekomen bij een erkende certificatie-instelling asbest. Aan de persoonscertificaten zijn eisen gekoppeld over de kennis en competenties van de persoon die de asbestinventarissen opstelt. 

Daarnaast zijn er de procescertificaten waaraan eisen verbonden zijn rond verzekeringen en kwaliteitsborging. Dit procescertificaat wordt, op ondernemingsniveau, toegekend door de erkende certificatie-instellingen. Uw eenmanszaak is hier de onderneming. In het ontwerp van certificatiereglement zijn de eisen rond het op te stellen kwaliteitsbeheersysteem en het aantal audits aangepast voor eenmansbedrijven.

Heeft u als zelfstandige een persoonscertificaat asbestdeskundige inventarisatie en wil u asbestattesten afleveren? Dan moet u zich in een volgende stap als werknemer/zaakvoerder (zelfstandige) van een procesgecertificeerd bedrijf aansluiten bij een erkende certificatie-instelling om te kunnen starten. 

Als zelfstandige of eenmanszaak moet u dus ook zowel over een persoons- als over een procescertificaat asbestdeskundige inventarisatie beschikken. 
 

Jazeker, dat is juridisch mogelijk. Het is voor een architect die deze expertise bezit bovendien een toegevoegde waarde als dienstverlening naar de klant-bouwheer toe bij renovaties. 

Jazeker, dat is juridisch mogelijk.

In uw functie als door het BIV erkende vastgoedmakelaar moet u zich strikt houden aan de deontologische code van de vastgoedmakelaars. U staat eveneens onder het toezicht van het BIV. Er bestaat een klachtenprocedure en wie zich niet aan de regels houdt riskeert tuchtsancties.

Ook een gecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie moet een strikt wettelijk kader volgen en valt onder een kwaliteitsborgingssysteem. Klachten bij de erkende certificatie-instelling asbest en vaststellingen bij audits en controles kunnen eveneens leiden tot sancties.
De combinatie van deze twee systemen moet garanderen dat u de functie van gecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie op onafhankelijke en onpartijdige manier kan invullen.
 

De verplichte opleiding zal georganiseerd worden door erkende certificatie-instellingen. De regels rond de certificatie en de opvolging  ervan worden gedetailleerd in een ministerieel besluit. Pas na de publicatie hiervan in het Belgisch Staatsblad (voorzien voorjaar 2022) kunnen de certificatie-instellingen een erkenning aanvragen en erkend worden en kunnen de deskundigen zich laten certificeren. De verplichte opleidingen zullen waarschijnlijk starten in het voorjaar van 2022. U kan zich al vrijblijvend bij deze certificatie-instellingen inschrijven op een wachtlijst. Zij contacteren u dan van zodra zij meer informatie hebben over de data en locaties van de opleidingen die zij gaan organiseren.

U kan wel al nagaan of u beschikt over de nodige kennis om te starten aan de verplichte opleiding. Om de verplichte opleiding te kunnen volgen en te slagen in het examen beschikt u best over een goede basiskennis asbestinventarisatie. 

Op de pagina ‘Opleidingscentra voor kandidaat asbestdeskundigen’ vindt u een overzicht van de opleidingscentra die een opleiding basiskennis asbestinventarisatie aanbieden. U kan op de websites van deze opleidingscentra zelf nagaan waar en wanneer zij opleidingen organiseren. Deze lijst wordt louter ter informatie gepubliceerd, de OVAM staat niet garant voor de kwaliteit of de volledigheid van de opleiding.
 

Er bestaan geen erkende opleidingscentra voor de opleidingen in het kader van het asbestattest.

Het geven van de vrijwillige vooropleiding ‘basiskennis asbestinventarisatie’ voor kandidaat asbestdeskundigen inventarisatie valt niet onder een erkenning. De vooropleiding kan dus gegeven worden door elk opleidingscentrum. Opleidingscentra die opleidingsmodules over de basiskennis asbestinventarisatie aanbieden, kunnen dit kenbaar maken bij de OVAM. Kandidaat asbestdeskundigen inventarisatie kunnen een overzicht raadplegen van deze opleidingscentra op Opleidingscentra voor kandidaat asbestdeskundigen. Deze lijst wordt louter ter informatie gepubliceerd, de OVAM staat niet garant voor de kwaliteit of de volledigheid van de opleiding. 

De verplichte opleiding kan enkel georganiseerd worden door een erkende certificatie-instelling. Deze zijn vrij om te bepalen of ze hiervoor samenwerken met opleidingscentra. De OVAM is een traject gestart om met kandidaat certificatie-instellingen asbest om hun erkenningsdossier voor te bereiden. Op onze website vindt u de namen van de ondernemingen die al hebben aangetoond dat ze aan enkele belangrijke erkenningsvoorwaarden kunnen voldoen en die de verplichte opleiding zullen organiseren. U kan zich al vrijblijvend bij deze certificatie-instellingen inschrijven op een wachtlijst. Zij contacteren u dan van zodra zij meer informatie hebben over de data en locaties van de opleidingen die zij gaan organiseren.
 

Voor de vrijwillige vooropleiding zullen opleidingscentra volledige modules of deelmodules organiseren. Zij bepalen hiervoor vrij de tarieven. Voor meer informatie verwijzen we door naar de websites van de opleidingscentra zelf.

De kostprijs van de verplichte opleiding zal bepaald worden door de toekomstige erkende certificatie-instellingen. Het traject hiervoor is nog in voorbereiding.
 

Dat moet u navragen bij de opleidingsinstelling waar u de opleiding wil volgen. Sommige opleidingsinstellingen bieden opleidingen aan waarvoor u gebruik kan maken van de KMO-portefeuille.

De verplichte opleiding zal vermoedelijk circa 3 dagen duren. De juiste tijdsduur zal in afstemming met de organiserende certificatie-instelling bekend worden in het voorjaar van 2022. 

De duur van de vrijwillige vooropleiding is verschillend naargelang u als kandidaat een volledige opleiding volgt dan wel slechts deelmodules. Een volledige vooropleiding duurt vermoedelijk 2 à 3 dagen. Moet u enkel een deelmodule volgen dan is de opleidingsduur beperkter. 
 

Het geven van de vrijwillige vooropleiding ‘basiskennis asbestinventarisatie’ voor kandidaat asbestdeskundigen inventarisatie valt niet onder een erkenning. De vooropleiding kan dus gegeven worden door elk opleidingscentrum. Opleidingscentra die opleidingsmodules over de basiskennis asbestinventarisatie aanbieden, kunnen dit kenbaar maken bij de OVAM. Kandidaat asbestdeskundigen inventarisatie kunnen een overzicht raadplegen van deze opleidingscentra op Opleidingscentra voor kandidaat asbestdeskundigen. Deze lijst wordt louter ter informatie gepubliceerd, de OVAM staat niet garant voor de kwaliteit of de volledigheid van de opleiding.

Wij kunnen ons dus niet uitspreken over de kwaliteit van de opleiding, maar u kan zelf een aantal elementen nagaan:

• De duur van de vooropleiding is verschillend naargelang je als kandidaat een volledige opleiding volgt dan wel slechts deelmodules. Een volledige vooropleiding duurt ongeveer 2 à 3 dagen. Moet je enkel een deelmodule volgen dan is de opleidingsduur beperkter. 
• Informeer naar de ervaring van de lesgever, naar de tijd die besteed wordt aan specifieke onderdelen, het maximaal aantal deelnemers tijdens de opleiding…
   

Het Vlarema legt op dat de asbestdeskundige inventarisatie moet beschikken over een diploma secundair onderwijs type ASO of TSO of een gelijkwaardig diploma of beschikken over minimaal twee jaar relevante beroepservaring, opgedaan in de afgelopen zes jaar. De relevante beroepservaring kunt u aantonen door een verklaring op erewoord. 

Als kandidaat deskundige moet u slagen in een examen. Dit toetst de onderdelen uit het overzicht basiskennis asbestinventarisatie en de elementen uit de verplichte opleiding. U legt het examen af bij een door de OVAM aangestelde examenbeheerder. De OVAM beheert de inhoud van het examen. De examenbeheerder ontwikkelt en organiseert het eindexamen, neemt de examens af en beoordeelt ze. 

De examens voor de asbestdeskundigen inventarisatie worden pas georganiseerd na de erkenning van de certificatie-erkenningen asbest. De regels rond de certificatie en de opvolging ervan worden gedetailleerd in een ministerieel besluit. Pas na de publicatie hiervan in het Belgisch Staatsblad (voorzien begin 2022) kunnen de certificatie-instellingen een erkenning aanvragen en erkend worden en kunnen de deskundigen zich laten certificeren. Dit is voorzien voor het voorjaar van 2022.
 

De inventarisatie voor een asbestattest verloopt volgens het inspectieprotocol van de OVAM en is “niet-destructief”. Deze asbestinventaris beschrijft enkel de asbestbronnen die een risico kunnen vormen bij het dagelijkse gebruik van het gebouw. Het gaat hierbij hoofdzakelijk om rechtstreeks waarneembare materialen. Tijdens de inspectie worden nooit wanden of vloeren beschadigd om ingesloten asbest op te sporen. Bij het opstellen van een destructieve asbestinventaris gebeurt dat wel. Toch kunnen ook voor deze niet-destructieve inventaris staalnames van verdachte materialen nodig zijn.  

De duur van een inventarisatie volgens het inspectieprotocol zal afhangen van de ervaring van de deskundige, het type gebouw, de grootte van het gebouw, de hoeveelheid asbestverdachte materialen die aanwezig zijn (onder meer mee bepaald door het bouwjaar).  Voor een gemiddelde woning is de huidige inschatting van de tijdsduur zo’n 3 uur, inclusief administratie, bezoek ter plaatse en rechtstreekse rapportage in de webapplicatie van de OVAM. Dit is een gemiddelde ingeschatte tijdsduur en dus geen richtlijn voor een minimum- of maximumtijdsduur. 
 

U bent als deskundige vrij om zelf de prijs voor uw tussenkomst te bepalen. Er wordt geen vaste prijs of richtprijs gegeven door de OVAM. De prijs zal sterk bepaald worden door de tijd die nodig is om het onderzoek ter plaatse uit te voeren en door het aantal stalen van asbestverdachte materialen die u moet nemen. Beide hangen af van de ervaring van de deskundige, het type gebouw, de grootte van het gebouw, de hoeveelheid asbestverdachte materialen die aanwezig zijn (onder meer mee bepaald door het bouwjaar)… 

Er zal door de OVAM wel een vaste retributiekost aangerekend worden van 50 euro aan de asbestdeskundige voor het afleveren van een nieuw of van een geactualiseerd asbestinventarisattest. Het bedrag van de retributie is vastgelegd in het ministerieel besluit “retributiereglement”. 
 

De inventarisaties voor de asbestattesten moeten via een centrale databank van de OVAM gerapporteerd worden. Het asbestattest wordt dan op basis van de informatie die in de databank werd ingevoerd gegenereerd. 

De databank is toegankelijk via een webapplicatie. De gegevens kunnen tijdens de rondgang onmiddellijk ingevoerd worden.

Enkel gecertificeerde deskundigen krijgen toegang tot deze databank. Het correcte gebruik van deze databank maakt een belangrijk onderdeel uit van de verplichte opleiding die kandidaat asbestdeskundigen moeten volgen.
 

U moet beschikken over voldoende materiaal dat u toelaat om de inspanningsverplichtingen uit het inspectieprotocol te respecteren. Het inspectieprotocol is echter nog niet vastgelegd. Bij dat materiaal horen onder meer:

• persoonlijke beschermingsmiddelen: mondmasker, tyvec, …
• afsluitbare zakjes voor de stalen en reinigingsmateiraal
• meetinstrumenten: digitale afstandsmeter of rolmeter, meetlint (diameters), vouwmeter, hoekmeter…
• materialen voor staalname: schroevendraaier, beitel, priem, pincet, tang …
• ladder tot werkhoogte van 3,5 m
• markeerstiften, spuitbus, asbestlint, asbeststickers, …
   

Ja, u bent inderdaad verplicht om een verzekering beroepsaansprakelijkheid af te sluiten. In het certificatiereglement kan verder uitgewerkt worden waar die verzekering aan moet voldoen. Dat is op dit ogenblik echter nog niet het geval. Er wordt dus nog geen minimum te verzekeren bedrag opgelegd.

Het certificaat heeft geen vervaldatum. U moet wel jaarlijks een verplichte bijscholing volgen. U kan het certificaat ook verliezen als de certificatie-instelling bij audits en controles of naar aanleiding van klachten vaststelt dat u de te volgen regels niet respecteert.

Het certificaat als asbestdeskundige en het asbestattest staan los van de federale verplichtingen rond opleidingen voor de asbestverwijderaars. Meer info daarover vindt u op onze website. 

De certificering als asbestdeskundige gaat om het mogen uitvoeren van asbestinventarisaties voor het asbestattest. Het asbestattest beschrijft voor een normaal gebruik van het gebouw welke materialen of gebouwonderdelen asbest bevatten, wat de staat is van het asbest en hoe het veilig kan beheerd of verwijderd worden.