Niet-steenachtige materialen
Bij het afbreken van gebouwen en infrastructuur komen er 2 grote fracties vrij. De grootste fractie is vooral steenachtig materiaal of puin (95%). De andere, kleinere, fractie is niet-steenachtig en omvat een grote diversiteit aan materialen. Voorbeelden van niet-steenachtige materialen zijn o.a. minerale isolatie, kunststof, gips en gipskartonplaten, dakbitumen, vlakglas, cellenbeton, hout en metalen, …
Van bepaalde materialen zoals gips, metalen en vlakglas worden de kringlopen vandaag al volledig of gedeeltelijk gesloten. Niet-steenachtige materialen vinden moeilijker hun weg richting recyclage. Dit heeft voornamelijk te maken met de kleinere volumes die vrijkomen en het gemengde karakter (minder homogeen en vaak verontreinigd) van de afgevoerde stromen.
Niet-steenachtige materialen kunnen daarom best zoveel mogelijk gescheiden worden aan de bron om de kwaliteit van de gerecycleerde materiaal te verbeteren of te garanderen. Dit kan door selectief slopen of ontmantelen van gebouwen. Vaak worden deze fracties nog gemengd afgevoerd omdat het logistiek, technisch of economisch nog niet haalbaar is om de afvalstoffen te scheiden aan de bron. In dit laatste geval worden deze afvalstromen gesorteerd in een bouw- en sloopsorteercentrum.
De OVAM zoekt samen met ketenpartners, via onderzoek en ontwikkelingen op vlak van selectief ontmantelen en slopen van gebouwen naar oplossingen om naar de toekomst de keten van de niet-steenachtige stromen te sluiten.
Zo’n 35% van het afval in Vlaanderen komt uit bouw- en sloopactiviteiten. Deze activiteiten zijn overigens verantwoordelijk voor een groot deel van onze CO2 -voetafdruk; namelijk 5 à 12% van de totale nationale broeikasemissies. Een gezamenlijke omslag naar een circulaire economie kan in deze sector dus een enorm verschil maken. Omdat Urban Mining er een belangrijk deel van uitmaakt, onderzocht de Proeftuin Circulair Bouwen binnen het project “Urban Mining van gebouwen. Het creëren van waarde via het sluiten van materiaalstromen” (samenvattend rapport) hoe het potentieel van Urban Mining in de bouw- en sloopsector versterkt kan worden. In dit onderzoeksrapport wordt de problematiek geschetst en oplossingen uitgewerkt naar het sluiten van de kringloop van niet-steenachtige bouwmaterialen. Het volledige rapport is eveneens beschikbaar.