Bevraging ingezameld zwerfvuil en afval uit straatvuilnisbakken (IZAS)

De gegevens die verzameld worden via het invullen van deze vragenlijst zullen door de OVAM gebruikt worden om de evolutie van de hoeveelheid opgeruimd zwerfvuil zoals ingezameld door de lokale overheden op te volgen en te toetsen aan één van de twee doelstellingen rond zwerfvuil uit het Lokaal Materialenplan 2023-2030:

• De totale hoeveelheid opgeruimd zwerfvuil op de grond daalt tegen 2030 met 20 % t.o.v. 2023.

De andere doelstelling rond zwerfvuil luidt als volgt:

• Het aantal stuks zwerfvuil per 100 m² daalt met 20 % tegen 2030 t.o.v. 2023 voor bepaalde type-omgevingen (zoals gespecifieerd in het Lokaal Materialenplan); voor alle andere type-omgevingen mag het aantal stuks zwerfvuil per 100 m² niet significant stijgen tegen 2030 t.o.v. 2023.  

Deze doelstelling wordt opgevolgd door het uitvoeren van zwerfvuiltellingen in heel Vlaanderen.

De hoeveelheid opgeruimd zwerfvuil zal vanaf 2023 niet langer meetellen voor de gemeentelijke restafvaldoelstelling: in dat kader is het ook belangrijk om de hoeveelheden te kennen. Op deze manier wil de OVAM een lokaal bestuur dat sterk inzet op het opruimen van zwerfvuil niet afstraffen met een hoger restafvalcijfer.

De vragenlijst moet ingevuld worden voor elke Vlaamse gemeente afzonderlijk. Het betreft hier een jaarlijkse informatieverplichting waarbij de gemeente de eindverantwoordelijkheid draagt. 

Wie de vragenlijst in de praktijk invult, is daarbij minder van belang.  Best sluit dit aan bij de verantwoordelijkheid voor het monitoren van de hoeveelheden en dus bij het opruimen of inzamelen van het zwerfvuil en het afval uit de straatvuilnisbakken. Deze taak kan bij de gemeente en / of bij de afvalintercommunale liggen.  

Indien de operationele verantwoordelijkheid voor het opruimen van zwerfvuil / ledigen van straatvuilnisbakken gedeeld wordt tussen gemeente en intercommunale , worden afspraken gemaakt wie welk deel invult of gegevens aanlevert aan wie invult. 

Specifieke gegevens voor de gemeente zijn nodig. Indien het zwerfvuil wordt opgeruimd via intergemeentelijke rondes, kan via terugrekenfactoren de hoeveelheid per individuele gemeente berekend worden. Meer info hierover vindt u in de IZAS-handleiding.

De OVAM hanteert een lijst met specifieke aanspreekpersonen voor het invullen van deze vragenlijst. Laat weten welke contactperso(o)n(en) er voor uw gemeente op de hoogte gehouden moeten worden via het contactformulier.
 

Omdat zwerfvuil op verschillende wijzen wordt opgeruimd en ingezameld, bevraagt de IZAS-bevraging de gebruikte meetmethoden en hoeveelheden van volgende afvalstromen:

• Machinaal veegvuil (enkel de meetmethode);
• Manueel veegvuil;
• Zwerfvuil opgeruimd door vrijwilligers.
• Afval van straatvuilnisbakken.

Hoewel het afval van straatvuilnisbakken geen zwerfvuil bevat, maakt het plaatsen van straatvuilnisbakken wel integraal deel uit van het lokale zwerfvuilbeleid.

De IZAS-handleiding behandelt elke stroom afzonderlijk in meer detail.

Het melden van de hoeveelheden opgeruimd zwerfvuil en ingezameld afval van straatvuilnisbakken is een jaarlijkse verplichting sinds 2023. Vóór 2023 werd er 2-jaarlijks een bevraging georganiseerd.

De OVAM maakt de online vragenlijst over de ingezamelde hoeveelheden zwerfvuil en afval uit staatvuilnisbakken beschikbaar in de eerste helft van maart van elk jaar. Het aanspreekpunt voor deze bevraging zoals het gekend is bij de OVAM op dat moment (zie 'Wie?' hierboven), zal een emailbericht ontvangen met de nodige instructies.

De vragenlijst dient ingevuld te worden tegen het einde van april van dat jaar en behandelt telkens de hoeveelheden van het voorgaande jaar.

Als een gemeente pas in de loop van het bevraagde jaar begint met monitoren van (delen van) de ingezamelde hoeveelheden zwerfvuil / afval uit straatvuilnisbakken, vraagt de OVAM om de nodige datavergaring van de overblijvende maanden zo snel mogelijk op te starten volgens de richtlijnen aangegeven in de IZAS-handleiding. De vragenlijst geeft voorlopig nog de mogelijkheid om aan te duiden op welke periode de gemelde gegevens betrekking hebben.